Stefan Grabiński  Opowieść wenecka  — Avanti ! — podał sternik hasło przez tubę w czeluście kotłowni i vaporetto wyzwolone z uwięzi zaczęło rozgarniać sztabą leniwe wody .  — Ferma ! — spadł rozkaz z wyżki w środku vaporetta .  I wtedy przyszedł mi w pomoc szczęśliwy przypadek .  — Dispense V .  — Este libro pertence a V .  No es verdad ?  — Pan mówi po hiszpańsku .  Może jest pan moim rodakiem ?  Był em zachwycony .  — Najlepiej będzie — zaproponował em — jeżeli wstąpimy do Corvo  Nero opodal przystankavaporettów .  Spojrzał em trochę zdziwiony :  Odpowiedziała srebrzystym śmiechem :  I wsiedli śmy do łodzi .  — Tamten jest trójdzielny — odpowiedział em .  — Chodzi mi o partie górne .  — A tak , oczywiście — przyznał em — oba są zabudowane , zwłaszcza ten we Florencji .  — Sama tandeta i surogaty — odpowiedział em .  — Podwiezie mnie pan pod moje mieszkanie .  — Z najgłębszą wdzięcznością .  Od czego zaczniemy ?  Uśmiechnęła się .  — Pojedziemy dalej gondolą .  Proszę usiąść tu przy mnie .  I wskazała mi miejsce w łodzi .  — Beppo , cava il felze ! — rozkazała gondolierowi .  — Czy też pan choć raz pomyślał o mnie od chwili naszego pierwszego rozstania ?  — Tak trzeba , tak być powinno .  Avanti , Beppo !  — Dokąd płyniemy ? — rzucił em odruchowo pytanie .  — A — oel ! — rozległo się ostrzegawcze wołanie wioślarza .  — A — oel !  Sia stali !  Gondola podpłynęła do schodków debarkaderu .  Wysiedli śmy .  Pani zwróciła się do przewoźnika :  — Sta bene , signora , sta bene .  — Szczególnie po wyjściu z mrocznych czeluści kanałów — uzupełnił em jej uwagę .  Donia Orpega wyjęła z torebki kilkanaście sztuk półlirowych , zawinęła w papier i śmiejąc się , podrzuciła w górę .  Z brzękiem rozsypały się pieniądze po flizach uliczki .  — Teraz uciekajmy , dopóki zajęte zbieraniem .  Skwapliwie zboczyli śmy w sąsiedni zaułek .  O parę kroków przed nami zalśniła brylantowymi blaskami laguna .  — San Michele !  Podniosła na mnie zdziwione oczy :  — Był pan tam już może ?  — Por Dios ! — rzekła , zasłaniając siebie i mnie parasolką przed natarczywymi promieniami słońca .  — Nie lubię przesądnych mężczyzn .  Adelante , Beppo !  Sia di lungo !  — Ani porównania z ospałą , gęstą i cuchnącą wodą kanałów .  — Barwy dobrane jak na palecie Claude Moneta .  — Lub naszego Wyczółkowskiego .  Popatrzyła , lekko podnosząc brwi .  — Przemawia z pana syn Północy .  Wasze cmentarze muszą mieć wygląd zupełnie odmienny ?  „ A Luisa Riccardi , moglie adorata — il marito ” — czytał em napis u dołu .  — Jakie to piękne , seniora — rzekł em w zamyśleniu .  Rzucił em okiem na wstążkę napisu .  Patrzył em na Inezę wstrząśnięty do głębi .  — Więc tu spoczywa …  — Usiądźmy tam na ławce w alei cyprysów — zaproponowała .  — Mój mąż skończył samobójstwem — usłyszał em nagle jej głos altowy — w piątym roku naszego pożycia .  — To pani pchnęła go w objęcia śmierci , seniora — odpowiedział em niemal surowo .  — Nie wierzysz , Inezo ?  — Nie wierzysz ? — zapytał powtórnie z odcieniem obłąkania w swych ślicznych , niezapomnianych oczach .  — Chodź do mnie , Antonio ; wszak jesteśmy tylko ludźmi , tylko parą spragnionych siebie kochanków .  — Więc ja ci udowodnię .  — Podziwiam was oboje : namiętność jego i twój obiektywizm , pani .  — Późno już i strażnik wzywa do opuszczenia cmentarza .  I rzeczywiście , zbliżający się z głębi alei jakiś mężczyzna dawał nam z daleka znaki .  — Tak , czas wracać — przyznała zamyślona .  — Cmentarz zamykają tu wcześnie .  Wkrótce znów żeglowali śmy gondolą po lagunie .  — Dokąd płyniemy ? — zapytał em , ślizgając się spojrzeniem po rozlewisku wód .  — Najpiękniejsza partia miasta — odpowiedział em , nagle poważniejąc .  Trąciła mnie wachlarzem w ramię .  — Skądże to nagłe zamyślenie ?  — Cel naszej jazdy wywołał we mnie smutne skojarzenia ; jakie , powiem na miejscu .  I przy mojej pomocy wyszła na marmurowy cokół nabrzeża .  — Idziemy do „ Café Orientale ” .  Z zamyślenia obudził mnie głos Inezy :  — I dotrzymam jej wiernie .  — Pani wierzy we wróżby ?  Chwyciła mnie za rękę i odpowiedziała z akcentem zdumienia :  — Narzuciło mi się to jakoś tak znienacka , że nie mogł em się oprzeć .  Czasem pewne myśli nadciągają nie wiadomo skąd i dlaczego .  Zaprzeczyła żywo :  — A zatem myśl pani przeniosła się na mnie — wyciągnął em wniosek .  — Nie słyszał pan dotychczas o nim ?  — Nie .  — Jeszcze nie widzę związku z naszą rozmową .  Spojrzał em z odcieniem ironii :  — Pani wierzy w te bajeczki z „ duchami ” ?  — Ach tak , teraz rozumiem — to też rodzaj wróżby .  — Jak to pójdę ?  Czy Bellotti mieszka tu gdzieś niedaleko ?  — Z prawdziwą przyjemnością .  Od pewnego czasu widzę , jak rozwija się przede mną wstęga niezwykłych zdarzeń .  — Nie przypuszczam — odparł em z uśmiechem .  — Było by to dla mnie zbyt pochlebne .  — Por Dios ! — zawołała nagle , orientując się w czasie .  — Pora wracać do domu .  — Donna Rotonda passa !  Donna Rotonda ! — usłyszeli śmy trwożne szepty .  15 lipca  Opowiedział em mu treść obrazu i powtórzył em jego słowa .  Pochylił w zamyśleniu głowę i zwrócił się do Inezy :  — Pani jest wdową , seniora ?  — Tak , panie .  — Obrączka więc uwarunkowała wizję nieboszczyka .  — Może pani w ostatnich czasach myślała o tej nieszczęśliwej ? — rzucił przypuszczenie Bellotti .  Bellotti rozkrzyżował bezradnie ramiona .  Podziękowali śmy i zamyśleni zeszli śmy do gondoli .  10 sierpnia  — Si , signore , un letto matrimoniale — odpowiedział em .  I wzięto nas za małżeństwo .  Takie bywają nasze noce .  Bo tak teraz nazywam biedną wariatkę , postrach weneckiej dziatwy i istne wcielenie pokutującego ducha laguny .  30 sierpnia  — Giorgio mio !  Giorgio mio !  Mio carissimo Giorgino !  6 września  Onegdaj wieczorem przytuliła się do mnie drżąca , a zapytana o powód , odpowiedziała :  — Jakiej decyzji ?  10 września  — Co , carissima ?  — Patrz , patrz tam — na wybrzeżu — ona !  14 września  — Ladra Rotonda !  Ladra , ladra !  A potem rzekła do mnie półgłosem :  — Niechaj jej służy .  W gruncie rzeczy zadowolona jestem z tego , co zaszło .  Może nareszcie pozostawi nas w spokoju .  — Czy seniora ma gości ? — zapytał em go niechętnie .  Przewoźnik ziewnął i przeciągając się leniwo , odpowiedział z dziwnym uśmiechem :  — O tak , signora ma gościa — rzadkiego gościa .  Wenecja , lipiec r . 1927