Stefan Grabiński  Salamandra  Powieść fantastyczna  Nieszpory w kaplicy — pomyślał em , odkrywając głowę .  — Halszko , Halszko moja !  Spogląda wzruszona silnie , lecz i z odcieniem zdumienia na twarzy …  Właśnie odczytywał em tytuł na grzbiecie książki jakiegoś hinduskiego filozofa , gdy usłyszał em za sobą głos Andrzeja :  — Wybaczy pan brak mięsnej przekąski , lecz jestem jaroszem , a gości się dziś wieczorem nie spodziewał em .  Uśmiechnął się :  Po pewnym czasie rzekł , patrząc mi bystro w oczy :  Spojrzał em na ń , niedobrze rozumiejąc .  Mimo woli zarumienił em się .  Andrzej w tajemniczy sposób odgadł intencję , którą sobie sam w ciągu dyskusji tylko bardzo niewyraźnie uświadamiał em .  — Istotnie — przyznał em pochylając głowę .  — Zwrócił mi pan uwagę na rzecz , z której sobie sam nie zdawał em jasno sprawy .  Pan czytał w moich myślach — dodał em po chwili z odcieniem niepokoju w głosie .  Podniosł em głowę i utkwił em badawcze spojrzenie w jego twarzy :  — Czy być może ?  Szczególne !  — Raczej oczu — chciał pan powiedzieć — i to fizycznych oczu , wyrażając się ściśle .  — Przyszłość okaże .  Jestem starszy od pana , doświadczeńszy — mogę mu się na coś w życiu przydać .  Położył mi łagodnie rękę na ramieniu i rzekł po prostu :  — Bądźmy przyjaciółmi , Jerzy !  — Dziękuję .  — Choćby tym , że pozwoli mi pan rozciągnąć nad sobą rodzaj duchowej opieki .  — Widział pan ?  — Widział em .  — Czy ona jest tu może u pana , w tym domu ?  Uśmiechnął em się pobłażliwie :  — Kocham już inną ; mam narzeczoną .  — Wyłaniają się powoli tajemnicze związki .  — Lecz co to było ?  Halucynacja ?  — Nie .  Ona w tej chwili myślała o tobie .  — Czy to wystarcza ?  — Więc uważasz tę wizję za rodzaj projekcji myśli ?  Zadrżał em , odruchowo obracając się w stronę biblioteki :  — Czyżby coś podobnego było możliwym ?  Wierusz uśmiechnął się smutno :  Grał , nie patrząc na klawisze .  Może zasnął ?  — Ach , lulaj mi , lulaj , dziecino kochana — oczęta słodkie zmruż ! …  — Para przeźroczych rąk , strojnych w pierścienie , wiotkich rąk kobiecych wysunęła się z ram okiennych i spocząwszy na głowie Andrzeja aktem błogosławieństwa , cofnęła się w przestrzeń nocy …  Nagle muzyka umilkła .  Fantom rozwiał się gdzieś w czeluściach nocy …  — Bądź spokojny — zapewnił em wspierając go ramieniem .  — To nasza wspólna , święta tajemnica .  Głos wydał mi się jakiś znajomy ; gdzieś już raz w życiu z tym człowiekiem mówił em , ale gdzie i kiedy , nie mogł em sobie przypomnieć .  — Prosił em o najbliższy taniec moją narzeczoną — odpowiedział em po prostu , składając jej ukłon .  — Nie powinna na mnie czekać .  — Ach , tak ! — zaśmiała się nerwowo .  — Jest pan wzorowym narzeczonym !  Nie przeszkadzam .  Odpowiedział krótki , urwany śmiech kobiety .  — Kim pani jesteś ? !  Tamta , nie zmieniając pozycji w fotelu , odparła spokojnie :  — Wszyscy korzystamy tu z prawa masek .  Proszę uszanować i moją .  Zresztą nikt pani nie zmuszał do pokazywania ręki .  — Zupełnie słusznie — poparło ją parę głosów .  I przystąpił em do chiromantki , wyciągając lewą dłoń :  — Może mnie z kolei zechce pani wywróżyć coś z ręki ?  — Panu ? — zapytała z wahaniem w głosie .  — Wolała by m wstrzymać się od wróżby .  — Jerzy ! — usłyszał em za sobą błagalny szept Halszki .  — Sama ci odradza .  Chodźmy stąd , Jerzy !  — Dość tej zabawy , Jur !  Proszę cię , nie pytaj o więcej !  — Za późno — odpowiedział em szeptem — nie wypada mi już teraz cofać się .  I podnosząc ku mnie swą zagadkową , pod koronką maski ukrytą twarz , dodała dobitnie :  — Nie ufaj też pięknej jasnowłosej osobie , która chwilowo zdołała cię opętać .  — Wody ! — zawołał em , rozglądając się bezradnie wokoło .  — Gdzie ta kobieta ? — zapytała rozglądając się z trwogą .  — Komu mam zawdzięczać pomoc i okazaną nam sympatię ? — zapytał em zatrzymując się pod arkadą przedsionka .  — Moje imię : Jerzy Drzewiecki .  W odpowiedzi doża zdjął maskę , wyciągając równocześnie przyjaźnie rękę .  — Więc to ty , Andrzeju ? ! — zawołał em zdziwiony , poznając zamyśloną twarz Wierusza .  — Do widzenia , najdroższa !  Powóz ruszył , zanurzając się w poranną mgłę .  — I ja oczekuję w sobotę .  Kocham pana i dlatego musisz być moim .  Oto mój adres .  — Kama Bronicz .  Parkowa 6 .  Kobieta z mostu Św . Floriana mieszkała w domu Wierusza ! …  — Las działa jak narkotyk ; można się upić jego duszą .  — Ojciec jest przy tym człowiekiem nadzwyczaj przesądnym .  — Dotychczas nie zauważył em tego rysu .  — Ty , Halszko ?  — Dziś właśnie rano , zanim przyszedł eś , miała m sposobność przekonać się o tym .  — Czy mogę dowiedzieć się bliższych szczegółów ?  — Owszem .  Odczuwam potrzebę zwierzania ci się nawet z najbłahszych przeżyć .  Spojrzał em na nią z wdzięcznością .  I z cichym , zjadliwym chichotem zbiegłszy po stopniach , zniknęła za bramą wchodową .  — Szczególna przygoda …  Więc pieniędzy nie przyjęła ?  — Hm … tak by wyglądało .  — Ależ , Halszko , jesteś przeczulona !  Lepiej nie myśleć o tak błahym zdarzeniu .  Westchnęła z uczuciem ulgi i podała mi ramię :  — Wysiadamy ?  — Koniecznie ?  Czy nie lepiej obserwować stąd , z łódki ?  Widok wspaniały !  — Lubię ten szum , Jerzy .  Odchyliła ku mnie głowę .  — Dobrze ci tutaj ?  I pochylił em się ku jej słodkiej twarzy .  — Halszko !  Co za dziwna godzina !  — Zasnęła m ? — zapytała rumieniąc się jak jutrzenka .  — Na krótką chwilę — odpowiedział em pieszcząc pukle jej włosów na skroni .  — Tylko na bardzo krótką chwilkę .  — Miała m taki dziwny sen …  — Musiał być chyba przyjemny , bo przed samym przebudzeniem uśmiechnęła ś się .  — Szczególne ! …  — Tak mi czegoś smutno , Jur — poskarżyła się .  Milcząc , spuścił em łódkę z łańcucha .  W pół godziny potem wstępowali śmy na stopnie tarasu , na którym oczekiwali nas już zaniepokojeni trochę naszą długą nieobecnością starzy Grodzieńscy .  W przedsionku Halszka chwyciła mnie za rękę , przyciskając ją mocno do serca :  — Ależ to willa Wierusza ! — uświadomił em sobie , jakby budząc się z ciężkiego uśpienia .  — Może to jego kochanka ?  Ogarnęła mnie wesołość .  Lecz mimo wszystko bilet wskazywał ten adres .  Uczuł em coś w rodzaju niechęci do przyjaciela .  Stanął em przed willą .  Przede mną rozciągał się w półmrocznej amfiladzie kolumn koryncki krużganek .  — Gdzie jestem ? — usłyszał em pytanie , rzucone między marmurowe trzony .  — Gdzie jestem ? !  — Andrzeju ! — krzyknął em , opasując ramieniem gładki , obły trzon .  — Andrzeju , co to znaczy ? !  Odpowiedziało mi echo dziwnie zniekształcone …  — Nareszcie ! — usłyszał em głos jej idący skądś , z nieskończonej dali i uczuł em , jak zęby jej wgryzają się w moje wargi .  — Tyś mój ! — szeptała oplątując się dookoła mnie skrętem bluszczu .  — Teraz tyś już mój !  Kochasz mnie ?  — Kocham — odpowiedział em spętany czarem jej namiętności .  — Jakżeś piękna dziś , Kamo !  — Chodź do mnie , Jerzy ! — wezwała kusząco .  — Jak śmiesz ? !  — Przepraszam cię , Kamo .  Przycisnęła mocno dłonią szarfę i rzekła stanowczo :  — Nie wolno .  — Dlaczego ?  Zaśmiała się przekornie :  I zaczęła wodzić ręką po mej piersi .  — Masz skórę delikatną i białą jak u młodej dziewczyny .  Czy zmywasz się czasem mlekiem ?  — Co za przypuszczenie !  To trochę za kosztowny kosmetyk .  — Kamo ! — zawołał em w pewnej chwili .  — Przy tobie można oszaleć z rozkoszy !  Położyła go sobie na dłoni i otworzyła wieczko .  — Zostaw to , Kamo , proszę cię .  — A !  Włosy !  Jasnopopielate włosy !  Wyrwał em jej z rąk przedmiot .  — Tak — to włosy z warkocza mej narzeczonej .  — Cha , cha , cha !  Co za sentyment !  — Przestań , Kamo !  — A to dlaczego ?  Któż mi zabroni ?  — Proszę cię — dodał em łagodniej — nie mówmy teraz o tym .  Dobrze ?  — Nie cierpię jej ! — szepnęła mściwie .  Mimo woli zadrżał em .  — Co robiła ś w chwili , gdy wchodził em do tego pokoju ? — zapytał em , by sprowadzić rozmowę na inny temat .  — Czekała m na ciebie .  — Woda .  Czysta woda , tylko w stanie namagnetyzowania .  — A te znaki tu , na obwodzie koła ?  — Na nim skupiła ś swą uwagę , gdy wchodził em ?  — Nie .  Ten moment operacyjny zaszedł znacznie wcześniej .  Gdy wchodził eś , wyglądała m już wyników na powierzchni wody ; szukała m w niej wizerunku twej twarzy .  Spojrzał em na nią przerażony .  — Ty mnie przyciągnęła ś do siebie w sposób magiczny !  To nieuczciwie , Kamo !  I cóż ci po takim zwycięstwie ?  — Zbyt pewna jesteś swego osobistego uroku — zauważył em podrażniony .  Roześmiała się swobodnie :  — Tak , mówię to otwarcie .  Ponadto poznała m cię dzisiaj dokładnie .  Tyś już mój , Jerzyku !  Ona tymczasem wyjęła z kredensu flaszkę i dwa kieliszki .  — Nie — odpowiedziała , nie patrząc mi w oczy .  — Teraz mieszkam w nim ja i to niech ci wystarczy .  W głosie jej brzmiała nuta triumfu i dumy .  — Co to wszystko znaczy ?  Gdzie ja właściwie jestem ?  — Przyjdę .  — Rozumiem .  Więc to wszystko było tylko snem ? !  Niemożliwe !  Czuł em przecież wciąż jeszcze słodką niemoc miłosnego wyczerpania .  — Kamo !  Kamo !  — Spał eś ?  — Tak i nie .  — Uśmiechnął się .  — Która godzina ?  — Minęła ósma .  — Więc potrzebował em aż trzech godzin …  — O piątej widział em cię w korynckim krużganku .  Wychodził eś z domu .  — Tak — tu , w twoim domu na dole .  A potem poszedł em schodami na piętro .  Patrzył mi przenikliwie w oczy i wyczytał resztę .  — Czy uważasz , że ona posiada zdolności nadprzyrodzone ?  — Skądże mam wiedzieć ?  Nie mam najmniejszego pojęcia o tych rzeczach .  Wierusz potrząsnął przecząco głową :  — Skądże znowu ?  Przecież wiesz , że w ogóle nie palę .  — To szczątek twego cygara .  — Czy tylko ten szczegół powtarza ci się w tym pokoju ?  — I nic więcej ?  — Owszem ; lecz reszta urządzenia zdawała się pochodzić z twoich pokoi bibliotecznych .  — All right !  — Nadzwyczaj sprytnie umiała wyzyskać elementy mego mieszkania — rzekł z uznaniem .  Uśmiechnął się pobłażliwie :  — Nie bardzo .  — Poczekaj chwilę …  Tak — przypominam sobie … złotą czarę …  — Która stała w środku koła z wpisanym w nie znakiem septenera , co ?  — Septener ?  Co to takiego ?  — Tak .  Widział em istotnie ten symbol nakreślony kredą na stole …  Patrzyła w głąb tej czary , gdy wchodził em .  — Naturalnie była woda ?  Oczy Andrzeja nagle ożywiły się .  I uważnie zaczął badać płytę stołu .  — Jest ! — zawołał po czasie z triumfem .  — Heureka !  — Cudownie !  — Znalazł em nareszcie punkt zaczepienia .  Patrzył em na jego ruchy osłupiały .  — Co to wszystko ma znaczyć ? !  — Znasz to ? — pokazał mi z daleka .  — Talizman ?  — Nie — pantakl .  — W każdym razie coś pokrewnego .  — Czym są w takim razie pantakle ?  — Pozwól , chcę go obejrzeć dokładniej .  I wyciągnął em rękę po krążek .  Wierusz cofnął się przerażony , skwapliwie usuwając pantakl .  — Nie waż się go dotykać ! — ostrzegł surowo .  — Dlaczego ?  — Co ?  — Co w takim razie ?  — Ty i porażka !  Czy to możliwe ?  — Jak to rozumiesz ?  — Mówisz do mnie rzeczy tak dziwne …  I wpatrzył em się zamyślony w tajemnicze znaki „ pieczęci ” .  Po dłuższej chwili przerwał em milczenie pytaniem :  — Znamienne połączenie wizerunków !  — Dla mnie najstraszliwszą zagadką będzie zawsze geneza zła we wszechświecie .  — A zatem — przerwał em mu — nie wierzysz w absolutną doskonałość Przedwiecznego ?  — Mówił eś coś o momencie uwstecznień …  — Więc ostatecznie ciągle idziemy naprzód ?  — A my wraz z nim ?  — A my wraz z Nim i w Nim : drobne ogniwa gigantycznej vivarthy !  — Lecz nie rozstrzygająco ?  — Mianowicie ?  — A czy to możliwe ?  — A ty kochasz życie , Jerzy ?  — Życie , mimo wszystko , jest przedziwnie piękne .  — Oto masz odpowiedź …  Powstał em :  — Czas już na mnie .  Wzruszony , z opuszczoną nisko głową wyszedł em .  — Uderz , uderz w pierś moją , jeżeli potrafisz !  I rozbraja mnie od razu …  Ktoś dotknął lekko mego ramienia .  — No , cóż , idziemy ?  Spod bobrowego kołpaczka patrzyła na mnie para szatańsko pięknych oczu .  — Prowadź , Kamo !  — Jesteśmy na miejscu .  Podeszli śmy gliniastym wydrożem pod próg .  Było cicho i samotnie .  Ze zbutwiałego okapu sączyły się łzy szronu , uderzały w szyby okienek nagie pręty leszczyny .  Kama , zrzuciwszy futrzaną świtkę , ubrała się w szeroki , biały fartuch .  — Musisz mi pomagać , Jur — obiecał eś .  — Co za biały kruk ! — zauważył em , biorąc dzieło z zainteresowaniem do ręki .  — Obiecujący tytuł !  Magiae naturalis libri XX . Autor : Jan Baptysta Porta .  Znany , stary demonolog !  — Szukaj przepisu na maść czarownic !  Przeszedł em uważnie okiem parę kartek .  — Mam !  Są dwa .  — Przeczytaj pierwszy !  — Dobrze .  A drugi ?  Kama wydobyła ze skrytki pod okapem piecowym małą prostokątną szkatułkę z drzewa orzechowego .  — Co to jest ?  — To właśnie mandragora - android .  — Android ?  — Dziwna roślina !  Zupełnie przypomina kształtem kłącza małego człowieczka .  — Czyżby przyroda utrwaliła tu jedno ze stadiów ewolucyjnego pochodu ?  Byłżeby ten korzeń - karzełek przeczuciem człowieka w roślinie ?  — Może .  W każdym razie wygląda jak jego zapowiedź .  — Jestem na czczo .  — W takim razie możemy zaczynać .  Wywinęła mi się z uścisku :  — Dzisiaj nie .  — Dlaczego ?  — Dzisiaj mamy być tam .  — Jeśli chcesz być ze mną tam , musisz robić to samo .  — Dobrze .  Lecz gdyby ś ty mnie uprzedziła ?  Wieś — nie wieś ,  Po tłumie w dole poszedł szmer :  — Oddaj należny pocałunek Panu twemu !  I z obrzydzeniem spostrzegł em , jak dotknęła ustami jego lewej nogi i ręki .  Kozioł obrócił się do niej tyłem i podniósł kitę ogona .  — Całuj ! — ryknął dominując nad rechotem wyznawców .  — Całuj !  — Przyjętaś w poczet sióstr i braci mojego zakonu .  — Huś , hejja !  Huś !  Hejja !  — Czha-hyk … czha-hyk …  Dreszcz grozy przejął ludzką trzodę .  — Co to było ?  Skąd ten głos ?  — Panie !  Przeczżeś mnie odtrącił ? …  Olśniony tęczą świateł i blasków upadł em twarzą na ziemię i po raz wtóry stracił em przytomność …  — Czyżbym zostawił tam , w tej diabelskiej lepiance ?  — Proszę pana — tłumaczyła mi tajemniczo — panience ktoś to paskudztwo „ wrzucił ” .  — Nie rozumiem .  — Et , plecie Kasia androny !  Lecz sługa nie dała zbić się z tropu .  — Porro ! — rozkazał powtórnie .  Chora wydała cichy jęk :  — Boli …  Pręga ropy zesunęła się przedramieniem ku dłoni .  — Teraz musisz podtrzymać rękę tam w górze .  — Ani trochę — odpowiedziała cudownie zapłoniona .  — Jak się pani czuje ? — zapytał po ukończeniu operacji .  I ze łzami w oczach uścisnęła mu dłoń .  — Jutro wyjeżdżamy .  — Tak .  Wszystkie poszlaki prowadzą w jedną stronę .  — Jestem na twoje rozkazy .  — Naturalnie ; zebrał eś ją wtedy do retorty i schował eś w niszy Athanora .  — Więc woda ma też swoje widmo astralne ?  — Jak każdy żywioł i każdy pierwiastek .  Czy czytał eś Teofrasta Paracelsusa ?  De ente astrorum i Archidoxis magica ?  — Czy udało ci się zdobyć jakiś wpływ na nią ?  — Na razie nie , lecz otrzymał em nader ciekawe wskazówki .  — W jakim kierunku ?  — Truphat wody namagnetyzowanej przez Kamę zdradza rozgałęzienia .  — Nic nie rozumiem .  — Jedna z nich jest znacznie krótsza od drugiej .  — I ona właśnie posłuży nam za drogowskaz .  — Chyba nie zechcesz we mnie wmówić , że to naczynie zawiera astral wody ?  — Więc co jest w naczyniu ?  — To wszystko nie wyjaśnia jeszcze znaczenia wywołanego przez ciebie zjawiska .  — Zaczynam domyślać się .  — Tak .  Widocznie istnieje tu podwójny rapport magnetyczny .  — Którą wybrał eś ?  — Pójdziemy w kierunku słabszego wychylenia astralu .  — Tak .  A wiesz , dlaczego ?  — Nie domyślam się .  — Spodziewasz się zatem przy pomocy tego drogowskazu dotrzeć do czegoś innego .  — Oryginalny pomysł !  — Lecz w jaki sposób skorzystasz ze wskazówki ?  Naczynie cię chyba samo nie weźmie za rękę i nie zaprowadzi ?  — Coś w tym rodzaju .  Odegra ono rolę astralnego kompasu , który odpowiednio ustawiony zawiedzie aż na miejsce .  — Za to owo nieznane X zdaje się być punktem stałym .  — Rzeczywiście ?  — Po części to , po części intensywność jego zasięgu .  — W takim razie przyrząd odgrywa tylko rolę czynnika pomocniczego .  — A zatem ostatecznie „ kompas ” będzie tobą kierował ?  — Rozumiem .  Bądź spokojny ; potrafię .  — Nie odstąpię cię ani na krok .  — Pójdę wszędzie z tobą .  — Jeszcze jedno .  Gdy staniemy u celu , obudzisz mnie .  — Dobrze .  Czy mam zacząć ?  — Zaczynaj !  — Czy odczuwasz ból ?  Uśmiechnął się przez sen .  — Ani śladu .  — All right ! — szepnął em zadowolony .  — Teraz wstaniesz i pójdziesz za mną .  I wyprowadził em go przez ogród na ulicę .  — Odpocznij chwilę — rzekł em , przysuwając mu stołek .  — Jak to ?  — Mamy towarzysza .  I puścił em snop czerwonego światła w kąt izby .  — Jakiś uduszony rybak .  Wierusz porwał się z miejsca ku zwłokom .  — To jest człowiek , którego szukamy — zawołał , wlepiając w twarz leżącego swe głębokie , badawcze spojrzenie .  — Niestety , człowiek ten nie żyje .  — Mylisz się , Jerzy !  On tylko śpi .  — Żartujesz .  I przyłożył em ucho do piersi nędzarza .  — Masz zamiar go obudzić ?  — Na razie nie leży to w mojej mocy .  — Więc może go stąd wynieść ?  — W rezultacie zatem musimy czekać na zmianę stanu .  — Czy nie podzielisz się ze mną swoimi przypuszczeniami ?  — Rzecz dziwna — odezwał em się pierwszy — wchodzili śmy przez jakąś plugawą sień w jednym z nadrzecznych domów , wychodzimy zaś tą piwnicą o parę kilometrów na wschód , w czystym polu !  — Widocznie jest podwójne wejście .  — Widocznie .  — I to drugie bezpieczniejsze od tamtego , bo poza miastem i dobrze ukryte w chaszczach .  — Rzeczywiście .  Jesteśmy otoczeni wkoło zwartym żywopłotem , przez który trzeba się będzie przemocą przedzierać .  — Znać od dawna już nikt nie używał tej ścieżki .  — Niewątpliwie .  Lecz może się jakoś tędy przebierzemy .  Toruj drogę jako młodszy !  I zdjął z wieszadła fałdzisty płaszcz w kolorze ognistordzawym , ściągnięty w połowie pasem ze stali .  — Znamienna barwa — zauważył em , oglądając strój .  — Krwawa — jak na Marsa przystało .  Garnitur uzupełniają stalowe naramiennice i tiara opasana wstęgą z żelaza .  Zamknął szafę i przewiesiwszy płaszcz przez poręcz fotelu , wydobył z biurka zgrabny , łosiową skórą obity kufereczek .  — A to co ?  — To znaczy na dzisiaj ?  — Rozumiem i wynoszę się .  — Ale wieczorem , koło dziewiątej , musisz wrócić koniecznie !  Pamiętaj !  Do widzenia , Jur !  — Do widzenia !  Stawię się w słowie .  I wyszedł em .  — Dzień dobry panu ! — pozdrowił uprzejmie , zdejmując ciapkę .  — Broń Boże !  To letnisko Jastronia .  — Kolega po zawodzie ?  — Nie .  — Był to jeden z najtęższych w okolicy „ szczurów wodnych ” .  — „ Szczur wodny ” — to niby rybak , co ?  Nieznajomy przymknął filuternie oko :  — Tylko pewna osobliwa odmiana .  W dzień robi usadkę na ryby , a nocami poluje na grubszego zwierza .  — Hm — chrząknął em domyślnie .  — Rodzaj korsarza rzecznego , uważa pan , gatunek rabusia - pirata , który operuje na słodkich wodach .  — Rozumiem .  — Jak to podobno ?  — Niewielka była by strata .  — Do widzenia !  Szczęśliwego targu !  Wiadomość o Jastroniu przyjął z zainteresowaniem .  — Przypuszczenie twoje — rzekł — ma dużo cech prawdopodobieństwa .  — Czy tylko możliwym jest , by letarg trwał tak długo ?  — Tak się domyślam .  — Dlaczego ?  — Co ?  Ten „ szczur ” , ten rzezimieszek ?  — I zapada w sen …  — Czy grozi mu wskutek tego jakie niebezpieczeństwo ?  — Dobrowolnie ?  — Z własnej woli lub wskutek tego , że jakaś inna monada duchowa spragniona inkarnacji skorzysta z nieobecności właściciela i wkradnie się w opuszczone chwilowo przezeń ciało .  — Wtedy chyba następuje przebudzenie ?  — To są szalone hipotezy !  — Nie , mój kochany , to są fakta — rzadkie wprawdzie , ale fakta .  — Kto to być może teraz , o tej godzinie ?  Pukanie powtórzyło się .  — Proszę — odpowiedział Andrzej z niechęcią .  Wierusz powstał z krzesła :  — Tak .  Z kim mam przyjemność ?  Nieznajomy uśmiechnął się dziwnie .  — Słucham pana .  Wierusz drgnął .  — Dziękuję panu .  Gość wyciągnął do ń rękę :  — Żegnaj mi !  Uścisnęli się w milczeniu .  Po chwili znów pozostali śmy samowtór z Andrzejem .  Usiłował em rzecz obrócić w żart .  Spojrzał na mnie poważnie , prawie surowo .  Więc zmieszał em się i zamilkł em …  — Tibi sunt Malchut et Geburah et Chesed per aeonas ! — szeptały usta sakramentalne słowa rytuału .  — Michael , Gabriel , Rafael , Anael !  — Zastosuję się do twej rady — odpowiedział em , zajmując wskazane mi miejsce u dolnego węgła trójkąta .  — Caput mortuum ! — rozkazał mocnym głosem , skierowując dwa rogi pięcioramiennej gwiazdy ku trójnogowi .  — Imperet tibi Dominus per vivum et devotum serpentem …  Cherub !  Imperet tibi Dominus per Adam - Jotchavah ! …  Aquila errans !  Imperet tibi Dominus per alas Tauri ! . .  Michael , Gabriel , Rafael , Anael !  Fluat Udor per spiritum Eloim !  Maneat terra per Adam - Jotchavah !  Fiat firmamentum per Jahve - Zebaoth !  Fiat iudicium per ignem in virtute Michael ! …  — Aniele o oczach zamarłych , posłuchaj mnie lub odpłyń z tą świętą wodą !  Potem , wytrząsając w czaszę resztki popiołu z kadzielnicy , mówił słowa poświęcenia :  Wtedy czyniąc w powietrzu znak czarą , zawołał donośnie :  — Czego chcesz ode mnie ?  I rzuciwszy w konchę trójnoga kadzidło , żywicę , kamforę i siarkę , po trzykroć zawołał :  — Dżin !  Samael !  Anael !  Następnie uczyniwszy w powietrzu znak trójzębem Paracelsa , powtórzył rozkaz dobitniej :  — Dżin !  Samael !  Anael ! — grzmiał wśród szelestu czerwonych jęzorów głos maga .  Lecz w drodze zatrzymało mnie stalowe ramię Andrzeja :  — Ani kroku dalej !  I obaj wybiegli śmy z kagankami w korytarze podziemia .  — Jak to ?  — Pełnia winy może być tylko tam , gdzie istnieje premedytacja .  — A zatem chyba zemsta ?  — Skądże znów to przypuszczenie ?  Baron i ten pospolity szczur rzeczny mieli na to za mało powierzchni zetknięcia .  — A więc ?  — A to dlaczego ?  — A zatem przypuszczasz , że nosił się z zamiarem zamordowania kogoś w wigilię swego fatalnego zaśnięcia ?  — Tak .  I to zamordowania kogoś , kto miał przechodzić w pewnej oznaczonej porze przez most Św . Floriana .  — Więc baron miał poniekąd rację , przychodząc do ciebie ze słowem przebaczenia ?  — Co za zagadkowy splot wydarzeń !  — Masz słuszność …  Lecz Andrzej nie dowierzał .  — Jastroń przebudził się — powtarzał em z przekorą .  — Termin dla mnie niezupełnie jasny .  — Z góry obiecuję spełnić wszystko co do joty .  — Musisz sam rozmówić się z Jastroniem .  — Ależ owszem ; proszę o to .  Bylem go tylko odnalazł .  — Drogę wskaże ci przewodnik .  — Przewodnik ?  Kto nim będzie ?  — Wędrowiec - pustelnik .  — Gdzie mam go szukać ?  Andrzej uśmiechnął się :  — Przyjdzie tu sam ; poznasz go od razu .  Za nim pójdziesz .  — A ty ?  — Dobrze .  Czy mam cię zamknąć na klucz ?  — Kiedy ?  — Zaraz .  Tu masz klucz .  Przyćmij lampę ! …  Tak !  A teraz proszę cię , nie mów nic do mnie ; potrzebuję bezwzględnego spokoju .  — Stój , bo strzelę !  Zatrzymał się tuż przede mną , dysząc ciężko .  — Usiądź tam przy stole po drugiej stronie , naprzeciw — rzekł em rozkazująco .  Usłuchał pokorny jak baranek .  — Ile chcesz ? — warknął zagryzając wąsa .  Roześmiał em się głośno .  Ten człowiek brał mnie oczywiście za szantażystę .  Nędznik odetchnął z uczuciem ulgi .  — Chciał by m z tobą trochę pogawędzić .  — Nie mam czasu — odburknął .  — O co panu chodzi ? — zapytał z rezygnacją .  Jastroń popatrzył na mnie zaskoczony pytaniem .  — No , tak — pamiętam — odpowiedział ponuro .  — Przebudził eś się i poszedł eś , by wykonać swój zamiar .  — Czy wiesz , jak długo spał eś w podziemiu ?  — Nie .  — Przeszło dwa lata .  W oczach Jastronia zaświtało ponurym brzaskiem .  — Derkacz — rzekł chrapliwie .  — Derkacz …  — Kto to taki ?  — Towarzysz po zawodzie .  — Aha — domyślił em się — wspólnik wypraw nocnych na Druczy , co ?  — Niby tak .  — Coś w ten deseń — uśmiechnął się zjadliwie .  — Pewnego wieczora … — poddał em mu , ułatwiając wyznania .  — Hm … — chrząknął em — mieli ście się zejść na moście Św . Floriana .  — Właśnie .  Koło dziewiątej wieczorem .  I wtedy powziął em zamiar …  — Rozumiem .  Postanowił eś usunąć go z drogi .  — He , he , he !  Pan bardzo domyślny !  — Mniejsza o to .  Tymczasem zasnął eś .  — Zasnął em ? … — wytrzeszczył na mnie oczy .  — W każdym razie nie zabił eś Derkacza .  — Nie .  Gdzieś mi sczezł bez śladu .  — Miał dobry węch .  Musiał coś przeczuwać .  — Prosta ciekawość i nic więcej .  Chciał em tylko stwierdzić prawdziwość swoich domysłów .  Zresztą nie przystąpili śmy dotychczas do właściwej rzeczy , która mnie tu sprowadza .  — Zaraz się dowiesz .  Tymczasem zapalmy sobie papierosa .  — A i owszem .  I wyciągnął rękę ku mej papierośnicy .  I zapaliwszy sam , schował em papierośnicę do kieszeni .  — Obejdzie się — odburknął upokorzony .  — Mam własne lepsze .  Pytanie wydało mu się śmieszne .  — Nie wiem , o co panu właściwie idzie .  — A może zauważył eś coś niezwykłego w czasie snu ?  — Hm …  Niby pyta mnie pan o moje sny , co ?  — We śnie ?  — No tak .  Może coś ci się w nim ciągle powtarza ?  Przez oczy Jastronia przesunął się cień niepokoju .  — Jaki ?  — Ciekawy sen !  — Co dalej ?  — Otóż widzisz , Jastroń — mógł by m cię od niej uwolnić .  — Od tej jaszczurzycy ?  — Wymknął mi się powtórnie — mruknął em , zawracając zły i zbity z tropu ku wyjściu .  Bez namysłu schował em kukłę do wewnętrznej kieszeni żakietu …  W parę minut później pożegnali śmy się .  Byłażby nią i moja demoniczna kochanka ? …  — Po co ? — zapytał em przygnębiony .  — Zdaje mi się , że ta figurka może ci się na coś przydać .  Wydobywszy z kieszeni lalkę , podał em ją Andrzejowi :  — Czy wiesz , kogo ta figurka ma wyobrażać ?  — Nie .  — Twoją narzeczoną .  — Wolne żarty .  — Przypuszczam , że sztuczne , zrobione z jakiejś masy .  — Ja , przeciwnie , sądzę , że też należą do Halszki .  Kama musiała je zdobyć w jakiś sprytny sposób .  Słowa Wierusza rozdarły ostrym błyskiem przypomnienia półcień chwil ubiegłych .  — A zatem miał em słuszność .  — Ale jaki właściwie związek ma to wszystko z chorobą Halszki ?  — Astralne remanenty — szepnął em zamyślony .  — Tak .  Im to właśnie zawdzięczamy cały szereg zjawisk zakresu tzw . psychometrii .  Zamiast odpowiedzi Andrzej przybliżył mi do oczu kukłę .  — Widzisz te otworki porozrzucane w rozmaitych punktach ciała woskowej pałuby ?  — Właśnie .  To są ślady magicznej operacji , przedsięwziętej przez Kamę w celu zniszczenia znienawidzonej rywalki .  — To niemożliwe !  To nonsens !  — Cóż to znów za książka ?  — Byłyżby te zjawiska współmiernymi z gusłami półobłąkanych histeryczek średniowiecza ?  — Śmiech i groza — szczególne połączenie !  — Szczególne , a tak przecież częste .  Czyż to nie charakterystyczne , że trupie głowy są zawsze uśmiechnięte ?  — Czytaj dalej !  — A teraz poszukaj na stronicy 323 !  — Jest .  — Czytaj od trzeciego wiersza z góry !  — Co dalej ?  — Fragment bez końca .  Obrócił em znów kartę i czytał em dalej :  — Rzeczywiśaie : ciekawy związek między kukłą , zwierzęciem i ofiarą .  — Przecież jest w naszych rękach !  Opuścił em bezradnie głowę .  — Co robić zatem ?  Czy nie ma już ratunku ?  — Śmierć ?  — Śmierć względnie powrót w dziedzinę żywiołu , z którego pochodzi .  — Wybieram to drugie .  — Niestety , wybór nie od ciebie zależy .  — Więc od kogo ?  — Czyń więc , jak sam uznasz za stosowne .  — Dobrze zatem .  Lecz uprzedzam , że walka , którą podejmujemy w tej chwili , jest rozstrzygającą i dlatego ryzykowną ; narażamy życie obaj .  Andrzej uścisnął mi rękę .  Postawił puszkę na stole .  — Lecz to dopiero początek .  — Co zamierzasz ?  — Dlaczego nam ?  — Z tego wynikało by , że szkodliwe prądy idące od Kamy powinny do niej powrócić , czy nie tak ?  — Przyszło mi na myśl szczególne skojarzenie ze znaną historią z Nowego Testamentu o demonach wypędzonych z ciała opętanego w świnie .  — Nie rozumiem .  Przecież Kama nie ma chyba zamiaru wypuszczać Halszki spod swej władzy ?  — W jaki sposób ?  — Widzisz tę araukarię ? …  Mój ulubiony krzew — pamiątka po niej , jedyny , ostatni upominek w dzień rozstania .  Jest mocna i pełna soków .  Ona nas ocali .  Może wytrzyma wicher trującego jadu …  Patrzył em zdumiony , nie wiedząc , o czym myśli .  — Czy się to na co przyda ?  — Popatrz tam !  — Co to ?  — Rysują się mury mego domu — odpowiedział bezdźwięcznie .  Jak przez sen zabrzmiały mi jeszcze w uszach ostatnie , westchnieniu konającego podobne słowa Andrzeja :  — Jego wybrała …  — Andrzeju ! — zawołał em głosem bezradnego dziecka .  — Andrzeju !  Wśród blasków pastwiącego się nad pustką słońca wypełzła spod rumowia duża , złoto - czarna jaszczurka , przebiegła w poprzek ciało Jastronia i wśliznęła się z powrotem pomiędzy gruzy …  Stracił em przytomność …  — Nie wolno się ruszać ! — mówił ktoś pochylony nade mną .  — To pan , panie doktorze ? — zagadnął em , przemagając ogromne znużenie , które przyciskało mi powieki żelaznymi palcami .  Wbrew zakazowi usiadł em na łóżku .  Poznał em dr . Biegańskiego .  — Gdzie jestem ?  Czy Wierusz wrócił ?  — U siebie w domu .  Pana Wierusza nie znam .  — Kto mnie tutaj przyniósł ?  Czy od dawna tu leżę ?  — Którego mamy dzisiaj ? — rzucił em okrążające pytanie .  — 26 lipca .  Policzył em dni i zrobiło mi się nieswojo .  — Więc aż cały miesiąc leżał em w malignie ?  — Co to było ?  Chyba zapalenie mózgu ?  Co ? !  — Jestem straszliwie wyczerpany .  — Naturalnie .  Przez parę tygodni żywił eś się pan niemal wyłącznie kwaśnym mlekiem w dawkach minimalnych .  — Czy był tu Wierusz ?  — Dziękuję panu , doktorze !  Ocalił eś mi życie .  Uścisnął em mu rękę .  Ledwo wyszedł , wyskoczył em z łóżka .  — Listy , listy !  Drżącą ręką rozłamał em pieczęci .  Pierwszy był od pani Stanisławy Grodzieńskiej z datą 28 czerwca .  Szczerze życzliwa  Stanisława Grodzieńska ”  — Państwo w domu ? — rzucam śmieszne pytanie .  — Wyjechali za granicę .  — Na długo ?  — Nie wiem , proszę pana …  Podnoszę palec i naciskam kontakt .  — Halo !  Andrzeju , jesteś w domu ? …  O ironio !  O mocy przyzwyczajenia !  Słyszę głos swój chrapliwy , zmieniony , obcy :  — Andrzeju !  Andrzeju !  — Kogo pan szuka ?  — Czy pan Andrzej Wierusz wyjechał ?  — Nie znam tego pana .  I ruchem ręki wskazuję ruiny .  — A potem ?  Kto odbudował dom ten potem ?  — Nikt .  Od 10 lat miejsce leży odłogiem .  Z królestwa zmory , z mrocznych snu krużganków wyniosł em na światło dnia tę jedną , tę jedyną pamiątkę …  Jesienią i zimą r . 1922 .