Władysław St . Reymont  Ziemia obiecana , tom I  Łódź się budziła .  Borowiecki się obudził , zapalił świecę i równocześnie budzik zaczął dzwonić gwałtownie , wskazując piątą .  — Wszystko gotowe .  — Panowie śpią jeszcze ?  — Idź obudź .  — Klucze już brali ?  — Sam Schwarc wstępował .  — Telefonował kto w nocy ?  — Co słychać na mieście ? — pytał prędko , prędzej jeszcze się ubierając .  — Dosyć , ruszaj .  — Ale , spaliła się też fabryka Goldberga , na Cegielnianej .  Nasza straż jeździła , ale wszystko dobrze poszło , ostały tylko mury .  Z suszarni poszedł ogień .  — Cóż więcej ?  — Nalewaj herbatę , ja sam obudzę pana Moryca .  — Moryc ! — zawołał do drugiego pokoju .  — Nie śpię .  Nie spał em całą noc .  — Dlaczego ?  — Dla mnie to nie nowina — odpowiedział , ziewając .  — Skąd wiedział eś ?  — Miał dużo towaru ?  — Miał dużo zaasekurowane …  — Bilans sobie wyrównał .  Roześmiali się obaj szczerze .  — Morgen ! — krzyknął przebudzony wreszcie Maks .  — Nie wstajesz ?  Już po piątej .  — Nie wychodzisz ?  — Maks , także zostajesz w domu ?  — Gdzie się będę spieszył ?  Do tej parszywej budy ?  A zresztą wczoraj się z fatrem pożarł em .  Łóżko zatrzeszczało gwałtownie i w drzwiach ukazała się wielka figura Maksa , w bieliźnie tylko i w pantoflach .  — A właśnie , że mnie to bardzo obchodzi .  Gadał głośno , niskim , silnie brzmiącym głosem .  — Gdzie ?  co ? jak ?  — Powiedział em , a jakże i zawsze to będę mówił .  — Ty , Maks Baum , mówić tego nie będziesz , mówić ci tego nie wolno , to ja ci powiadam .  — Dlaczego — zapytał cicho i oparł się o stół .  — Frazes , stary , wytarty frazes !  — A ty jesteś głupi , syntymentalny Niemiec .  — Nasza wczorajsza rozmowa na czym stanęła ? — zapytał spokojnie już Baum .  — Zakładamy fabrykę .  — Robimy , robimy ! — powtórzyli obaj .  — Co to , Goldberg się spalił ? — zapytał Baum .  — Albo skończy w kryminale .  Maks się nie odezwał .  — Zrobimy !  — Zrobimy ! — powiedzieli razem .  Uścisnęli sobie mocno , po przyjacielsku dłonie .  — Dodaj tam , Maksie , taki nawias , kto z nas najpierw zechce okpić drugich .  — A ty nim nie jesteś ?  — Ja przede wszystkim mówić o tym nie potrzebuję , bo ja potrzebuję zrobić pieniądze .  Wy i Niemcy to dobre narody , ale do gadania .  Borowiecki podniósł kołnierz , pozapinał się starannie i wyszedł .  — Morgen ! — rzucił ktoś stojącemu , biegnąc dalej .  — Morgen … — szepnął i poszedł wolniej .  Otwierano szynki i piekarnie , a gdzieniegdzie , w jakimś okienku na poddaszu lub w suterynach , do których sączyło się uliczne błoto , błyskały światła .  — Murray dzień dobry ! — krzyknął Borowiecki .  — Dobry chłopak .  — Co mi do jego dobroci !  Nie cierpię jego rasy .  — Drukują już pięćdziesiąty siódmy numer ?  — Drukują .  Wydał em farbę .  — Trzyma się ?  — Pierwsze metry nieco lakowała .  Przysłali z centrali zamówienie na pięćset sztuk tej pańskiej lamy .  — Aha , dwudziesty czwarty numer , seledynowa .  — I z filii Bech telefonował o to samo .  Czy będziemy robić ?  — Telefonowali o barchan numer siódmy .  — W apreturze .  — Muszę tam zaraz iść .  — Chciał em panu coś powiedzieć …  Budynek cały drżał od ruchu maszyn .  — Ostatnim razem myślał eś pan tak samo .  — Tak , ale nie miał em takiej pewności ani w połowie ! — zaręczał gorąco .  — Na wszystko przyjdzie czas , na wszystko .  — Dlatego też wierzę , iż się pan w końcu ożeni — szepnął drwiąco .  — Przyjdę .  — Ale kiedy ?  — Po obiedzie .  — Panie Borowiecki !  — Panie Borowiecki !  Drgnął , bo go ujęto pod ramię .  — A , pan prezes — szepnął , poznawszy właściciela fabryki .  — Ja pana gonię , ale pan dobrze uciekasz .  — Robota , panie dyrektorze .  — Idzie , co ? — zapytał po chwili .  — Robi się — rzucił krótko i szedł naprzód .  — Cóż , te Watsony dobrze działają ?  — Po piętnaście tysięcy metrów dziennie drukują .  Spotykał się kilkakrotnie z Borowieckim , biegającym ustawicznie po oddziale .  Spoglądali na siebie przyjaźnie .  — To jest najlepsza moja maszyna w tym oddziale — myślał , patrząc na niego .  — Tutaj był ?  — Brał pięćdziesiąt sztuk białego towaru .  — Dla siebie ?  — Nie , na zlecenie Amfiłowa , do Charkowa .  Cygarem można służyć ?  — Owszem , zapalę , bo jestem diablo zmęczony .  — Cóż słychać , panie Szwarc ? — zapytał .  — Rosenberg się załamał .  — Zupełnie ?  — Firma traci ?  — To zależy od tego , ile będzie płacił za sto .  — Bucholc wie ?  — Jego szlag może trafić — szepnął któryś z pochylonych przy robocie .  — Była by szkoda !  — Bardzo wielka , niech Bóg broni !  Cisza się zrobiła .  W kącie kantoru , nad gazem , zaczął szumieć samowar .  — Panie Horn , może pan dać mi herbaty ?  — A może pan dyrektor zechce butersznicik ! — ofiarowywał uprzejmie Szwarc .  — Tylko trochę koszerny .  Horn przyniósł herbatę i zatrzymał się na chwilę .  — Wyglądasz pan bardzo źle .  — Daj mi pan jeszcze herbaty .  Borowiecki chciał go wybadać .  Horn herbatę przyniósł i nie podnosząc oczów zawrócił się do odejścia .  — Cicho pan bądź ! — zawołał na niego Borowiecki po niemiecku .  — A dlaczego niezałatwione ?  — Z których wy stron ?  — Adyć panie , jaże z pod Skierniewiec .  — Dawno w Łodzi ?  — A będzie ze dwa roki jak my się tutaj przenieśli na swoje zatracenie .  — Chodzicie gdzie do roboty ?  — Z czegóż żyjecie ?  — Czemu nie wrócicie na wieś do domu ?  — Cicho bądźcie , nie macie za co przeklinać — szepnął nieco podrażniony .  — Pocóżeście tutaj przyjechali , trzeba było siedzieć na wsi .  Miał tego już dosyć , odwrócił się spiesznie i wyszedł , nie czekając podziękowań .  Fabryka po chwilowym odpoczynku podwieczorkowym , pracowała znowu z jednaką energią .  — Kazał em jej iść do adwokata , niechaj wytoczy proces fabryce o odszkodowanie , bo wtedy prawo zmusi ich do zapłacenia .  — Co mnie obchodzi ? — zamilkł na chwilę .  — Bardzo mnie obchodzi wszelka nędza i wszelka niesprawiedliwość , bardzo …  — No jestem praktykantem kantorowym , pan dyrektor przecież wie najlepiej — odpowiedział zdumiony .  — No , to panie Horn , pan nie skończysz tej praktyki , jak mi się zdaje .  — Wreszcie , to mi jest już wszystko — jedno szepnął dosyć twardo .  — Nie jestem maszyną , jestem człowiekiem .  — Panie Borowiecki ! — przerwał mu szybko .  — Cóż pan chcesz robić ? — wykrzyknął zdumiony .  — Ha , ha , ha , pan jesteś wspaniały fioł , nieporównany ! — śmiał się Borowiecki serdecznie .  — Do widzenia .  — Co ?  Horn skłonił głowę i wyszedł .  Owionęło go suche , rozpalone powietrze .  — Czego ? — zapytał krótko , nie zatrzymując się .  — A cóż my będziemy robili ?  — A i my robimy już po trzy roki .  — Towar idzie na ziemię ! — krzyknął majster .  W restauracji hotelu Victoria było pełno .  — Kelner , bitte , zahlen !  — Piwa !  — Kelner , Bier !  Krzyżowały się wołania razem z głuchym stukiem kufli .  — Mów arcyfioł — wtrącił szeptem jakiś zgarbiony , stary aktor .  — Co powiedział ? — zapytał stary aktor , nachylając się do ucha sąsiada .  — Żeby ś pan pocałował psa w nos .  Wybuchnęli śmiechem .  — Panie Bum-Bum , ja jestem za systemem wyrzucenia pana za drzwi .  — Chciał em kazać dać …  — Pan lepiej każ blagować za siebie .  — Ja o pańskim tego nie mogę powiedzieć .  — Warum ? — rzucił ktoś od sąsiedniego stolika .  — Bo go wcale nie miał .  — Parch !  Panno Ani , koniaczek !  — Leon , kiedyś przyjechał ?  — Dzisiaj rano .  — Myślał em dzisiaj o tobie , a nawet wczoraj z Borowieckim mówili śmy .  — Borowiecki !  ten od Bucholca ?  — Tak .  — Dlatego właśnie mówili śmy o tobie .  — I co , wełna ?  — Bawełna !  — Sama ?  — Co to można dzisiaj wiedzieć .  — Pieniądze jest ?  — Będą , a tymczasem jest coś więcej , kredyt …  — Do spółki z tobą ?  — I z Baumem , znasz Maksa ?  — Dlaczego ?  — Polaczok ! — rzucił dosyć pogardliwie i wyciągnął się prawie na kanapce i na krześle .  Moryc roześmiał się wesoło .  — A Baum , cóż to ?  — Wiem o tym , nie szukaj .  Borowiecki mi wczoraj mówił , bo to on poradził ciebie Bucholcowi .  — Borowiecki !  Naprawdę ?  Dlaczego ?  — Bo on jest mądry i myśli o przyszłości .  — Szlachcic ! — szepnął z pewnym drwiącym politowaniem Leon i splunął na środek pokoju .  — Na ile ?  — Razem ze trzy tysiące rubli .  — Długi czy krótki towar ?  — Krótki .  — Weksel czy nachname ?  — Co ci mam dać ?  — Gotówki teraz potrzebuję na gwałt , mam wypłaty , ale w ciągu tygodnia zapłacę .  — Gdzież ten hrabia jedzie ?  — Przyjechał do Łodzi robić interes .  — On !  Ma widać za dużo ; trzeba się z nim zobaczyć .  — Nic nie ma , przyjechał się dorobić czego .  — Mniejsza z nim .  Napijesz się ?  — Warto by przed teatrem .  — Jak się pan ma , jakże zdróweczko , jakże interesiki ! — wykrzykiwał , ściskając mu rękę .  — Świnia — mruknął Moryc niechętnie .  — Lubi dobre rzeczy , a że jest znawcą …  — Tak .  — Wygląda na Holenderkę , ale krowę ,  — Keine gadanie .  To droga sztuka , stówka za nic .  — Dał by m pięć za wyrzucenie jej za drzwi .  — Ty zawsze jesteś … no , już nie powiem .  — Gut Morgen , panie Müller !  — Morgen !  Jak się pan ma , panie … — odpowiedział niedbale i rozglądał się dalej .  — Szukam pana Borowiecki , tylko po to wszedł em .  — Müller ! — rzucił z pewną dumą i przysiadł się .  — Telefonował em do fabryki , ale mi odpowiedziano , że pan dzisiaj wyszedł wcześniej .  — Żałuję teraz bardzo — rzekł uprzejmie .  — Nie odebrał em listu , bo zupełnie nie wstępował em do mieszkania .  — Zostajesz pan u Bucholca ? — zapytał prędko .  — Bawełna ?  — Nie powiem nic prócz tego , że żadnej konkurencji panu nie zrobię .  Tłumy ludzi szły do teatru .  — Teraz dał by mi pan więcej ?  — No , bo teraz pan jesteś dla mnie więcej wart .  — Dziękuję za szczerość — uśmiechnął się ironicznie .  — Wierzę .  Skoro zrobię klapę raz , to tylko dlatego , żeby drugi raz jej nie zrobić .  — Ładne kobiety te Polki , ale mają .  Moda też ładna .  — Ja mam myśl !  ja ją panu kiedy indziej powiem — zawołał tajemniczo .  — Masz pan miejsce w teatrze ?  — Mam krzesło , przysłali mi dwa tygodnie temu .  — Nas tylko troje będzie w loży .  — Są i panie ?  — Z pewnością , będzie to dla mnie bardzo przyjemnym obowiązkiem .  — Bum , nie idziesz pan do teatru ?  — A zaraz .  — Znasz ją bliżej ?  Moryc ich poznajomił zaraz .  Szare , z niebieskawym odcieniem oczy , twarz sucha , brwi prawie ciemne , czoło twardo modelowane nadawały mu coś drapieżnego .  Czuć było w nim silną wolę i nieugiętość .  — Karol , ile może być dzisiaj milionów w teatrze ? — zapytał cicho Moryc .  — Lucy , czemu się ty tak wystawiasz ?  — Uważasz pan ? … — odpowiedział chłodno tamten .  — Z czego się śmiejesz ? — pytał ciekawie Moryc .  — Panie Borowiecki , ja chciał em z panem pomówić .  — On jest wielki pan , teraz nie ma czasu .  — Ma rację , tutaj wcale nie miejsce do interesów .  — Störch .  — Borowiecki .  Skrzyżowały się nazwiska i dłonie .  Karol usiadł .  — Jak się pani bawi ? — zapytał , aby coś powiedzieć .  — Powiem to samo : wybornie , doskonale albo : doskonale , wybornie .  — Dobrze grają , prawda ?  Zapanowało milczenie .  — Pan będzie w naszej firmie ?  — Niestety , musiał em ojcu pani odmówić .  — A papa tak liczył na pana .  — Ja sam bardzo żałuję .  — Mogęż ją zaraz wysłuchać ?  Pochylił głowę ku niej i spoglądał do loży Zukerów .  — Dlaczego pani chce tego , po co to pani ? — zapytał dosyć twardo .  — A bo chcę — odparła rezolutnie — chcę i proszę o informację .  — Brat musi mieć przecież w tym nowym pałacyku i bibliotekę .  Zaśmiała się bardzo serdecznie i bardzo cichutko .  — Co pani widzi śmiesznego w moim przypuszczeniu ?  — Ale , bo Wilhelm tak nie lubi książek , że kiedyś pogniewał się na mnie i gdy była m z mamą w mieście , spalił mi wszystkie moje książki .  Borowiecki popatrzył zimno na Störcha i rzekł :  — Dobrze , przyślę pani jutro spis tytułów .  W korytarzu spotkał się ze starym Szają Mendelsohnem , prawdziwym królem bawełnianym , którego nazywano krótko — Szaja .  — Witam pana .  Nie ma dzisiaj Hermana , dlaczego ? — zapytał ohydną polszczyzną .  — Żegnam pana — rzucił sucho i pogardliwie Szaja .  W loży było nadzwyczaj wesoło i bardzo ciasno .  — Nasza mała ślicznie gra , prawda panie Borowiecki ?  — My go mamy , podadzą jej po drugiej sztuce .  — Weselej to pewnie nie , ale że ciaśniej , to z pewnością — zawołał Moryc .  — To wyjdź , będzie zaraz więcej miejsca .  — Mogę ci to ułatwić .  — Mocna panna !  Ja by m się puścił na ten interes — szepnął Moryc .  — Przysuń się pan bliżej , to coś opowiem — szepnęła liliowa i pochyliła nisko głowę , tak , że jej ciemne , puszyste włosy , dotykały skroni nachylonego do niej Borowieckiego .  Zasłoniła się wachlarzem i szeptała mu długo do ucha .  — No , nie powtórzyła by tego przy wszystkich — szepnęła barokowa .  — Panna Mada Müller raczy nas lornetować , o !  — Wygląda dzisiaj jak młoda , tłuściutka , oskubana z piórek gęś , okręcona w nać z pietruszki .  — Przecież stać ją nawet na dwa sklepy jubilerskie — wtrącił Moryc , wpakował binokle na nos i patrzył na dół , w lożę Mendelsohnów , gdzie siedziała z ojcem jego najmłodsza córka ubrana z niesłychanym przepychem z jakąś drugą panną .  — Któraż kulawa ?  — Róża , ta po lewej stronie , ruda .  — Czy jesteś pan zamówiony do Müllerów ? — szepnęła trochę cierpko .  — To załatw się z nim pan w teatrze , musi przecież być .  Zdziwił wszystkich fakt , że w czasie sztuki wywołano z loży Knolla , zięcia Bucholca , który siedział samotnie w loży , na wprost Zukerów , a potem , że wyniósł się z teatru cichaczem Grosglik , największy bankier łódzki .  Przynieśli mu depeszę , z którą poleciał do Szai .  — Co się stało ? — zapytywano , nie znajdując odpowiedzi na razie .  Knoll , wszechpotężny Knoll , zięć i następca Bucholca także słuchał z uwagą .  — Papo , tak nie można .  — Zapłacił em , to się bawię — rzucał jej w odpowiedzi i istotnie bawił się zupełnie .  A nikt nie umiał sobie wytłumaczyć , dlaczego , chociaż wszyscy byli pewni , że się coś stało ważnego .  Z wolna to zdenerwowanie udzielało się tym nawet , którzy nie obawiali się żadnych złych wieści .  Wszyscy trzej byli to kupcy en gros , jedni z największych odbiorców łódzkich .  — Jest jeszcze jeden .  Rogopuło w Odessie .  Murowane firmy , same murowane !  — Wysoko leżą ?  — Landau , a jak Landau mówi , to Landau wie .  — Kto traci ?  — Wszyscy po trochu , a Kessler , Bucholc , Müller najwięcej .  — A Frumkin i Ałpasów ?  — Nic nie wiem , mówił em tyle , co było w depeszy .  Teatr bardzo opustoszał .  — Ładnie Łódź trzeszczy .  — Nastanie ciepły sezon .  — Tak , tak .  Straż ogniowa będzie mieć robotę .  — Zrobi się cieplej , to prędzej wiosna będzie .  — Warto by , węgle takie drogie .  — Pan się śmiej zdrów , bo to pana nic nie kosztuje , taka zabawa .  — Kto najlepiej leży ?  — Bucholc , Kessler , Müller .  — Tym się nigdy nic nie stanie , co im kto zrobi .  Tak się krzyżowały uwagi , zapytania , cyfry , spojrzenia prawie wesołe i zadowolone z ruiny innych , przypuszczenia i drwiny .  — Mayer podobno na całe sto tysięcy rubli zaangażowany ?  — Będą tanio do sprzedania różne familijne brylanty .  — Niech jeszcze poczeka .  Tak wrzał parter , tłum .  Królowie siedzieli spokojnie .  — Słyszał eś pan ?  — Słyszał em — i zaczął wyliczać firmy .  — Głupstwo .  — Głupstwo , dwa miliony rubli na samą Łódź ?  — Nie my tracimy ; przed chwilą był Bauer i mówił , że jakieś kilkanaście tysięcy .  — W teatrze mówią , że z pół miliona .  — W każdym razie odbije się to na Łodzi porządnie , firmy będą lecieć jak muchy .  — Na pewno nie wymieniają nikogo prawie .  — Prawdziwe nieszczęście .  Borowiecki patrzył się na niego i słuchał z pewną niecierpliwością , nie lubił Knolla i jego dumy szalonej , płynącej z poczucia swoich milionów .  — Za kilka minut jedenasta .  — O której odchodzi kurierski do Warszawy ?  — Wpół do pierwszej .  — Zdaje mi się , ale nie rozumiem związku …  — Ta Zukerowa to śliczna kobieta .  — Ma ładne brylanty .  — Więc pan jutro przyjdzie do starego ?  — Ależ z pewnością .  — Najzupełniejsza .  — Czy to możebne ?  — Dla pana jest wszystko możebnym .  — Potępia mnie pani , na wiarę przyjaciół i nieprzyjaciół .  — Do teatru , zapomniał pan czego .  — Do pani .  — Pan tak do mnie nigdy nie mówił .  — Ale dawno tego pragnął em .  Ogarnęła spojrzeniem całującym jego twarz , aż poczuł coś jakby powiew ciepły na ustach .  — Pan mówił o mnie tam w krzesłach z panem Weltem , czuła m to .  — Mówili śmy o pani brylantach .  — Prawda , że tak pięknych żadna nie ma w Łodzi ?  — I o czym jeszcze mówili ście ?  — O pani piękności !  — Pan ze mnie żartuje .  Ubierała się w milczeniu .  Wyrwała mu się szybko z objęć .  — Odprowadzi mnie pan do powozu — powiedziała , nie patrząc na niego .  — Chociażby na koniec świata .  — Zapnij mi pan rękawiczki .  Doprowadził ją do powozu , wsadził , a ujmując jej rękę i całując gorąco , szepnął :  — Niech mi pani przebaczy , błagam na wszystko .  Konie ruszyły z kopyta .  — Pani mi przebaczy , — powtórzył ciszej , przysuwając się do niej .  Drżał cały , nie mógł więcej mówić i nie otrzymując odpowiedzi , szepnął bardzo cicho i bardzo głęboko .  — Lucy !  Lucy !  Oddawał jej tak pocałunki , że mu chwilami zwisła na rękach jak martwa .  — Nie mów nic , całuj mnie !  — Nie mów nic , całuj mnie — wołała w najwyższym uniesieniu .  — Lucy !  — Pocałuj mnie .  — Kochasz ?  — Pocałuj mnie .  Rwały się im tylko takie słowa z piersi przepełnionych przerażającym ogniem .  — Weź mnie Karol , weź mnie całą i na zawsze .  Nie wiedzieli nawet , kiedy stanęli na miejscu .  Zajechali przed pałacyk Zukerów , stojący w okolicy miejskiego lasku .  — Chodź , nie ma nikogo , on — mówiła z naciskiem — pojechał .  Nikogo prócz służby nie ma w domu .  Puściła jego rękę , bo służba otwierała drzwi .  — Zapalić światło w saloniku wschodnim .  Podawać zaraz herbatę .  Biały dywan ze skór baranów , nadzwyczaj puszysty , tłumił zupełnie kroki .  — Ciekawa kobieta , ciekawa scena — myślał i zaczął się rozglądać po pokoju .  Zapach ambry i violettes de Perse , pomieszany z różami , rozwłóczył się po pokoju .  Karol uśmiechnął się tylko i poszedł do jadalnego .  Lucy nie było jeszcze .  Usłyszał tylko przytłumiony murami krzykliwy jakiś głos z dalszych pokojów .  — Co to ? — zapytał bezwiednie Borowiecki , nasłuchując .  Część jedna stołu była przygotowaną do herbaty .  Borowiecki znał ten klucz i zdziwił się niepomiernie .  — Co tu robi ten telegram ?  Odwrócił blankiet , adres był : „ Bucholc — Łódź ” .  Więc się już dalej nie krępował tylko czytał :  — Czekał eś , daruj mi , musiała m się przebrać zupełnie .  Wiadomość ta paliła go jak ogień .  — Jestem szczęśliwy ! — szepnął jej po francusku .  — Może przejdziemy do buduaru — szepnęła cicho , gdy się herbata skończyła .  Nie mógł się oprzeć jej urokowi .  Wreszcie zwyciężyła .  Poddawał się huraganowi i z rozkoszą pełną denerwującej ciekawości , pozwolił mu się nieść .  — Kocham cię — wołała co chwila .  — Napisz mi to , mój najdroższy , napisz — prosiła z dziecinnym uporem .  „ Kocham cię , Lucy ” .  Wreszcie przypatrując się herbowi , zapytała :  — Co to jest ?  — Mój herb .  — Co to znaczy ?  Wytłumaczył jej jak mógł , ale nic nie zrozumiała .  — A co cię obchodzi .  — Kocham cię .  Zamknęła mu usta pocałunkiem .  Stangret nie doczekawszy się , odjechał do stajni .  — Kurowski musi już spać — szepnął kwaśno przypominając sobie , że miał iść do niego do Grand- Hotelu zaraz po teatrze .  — Żeby m czasem za tę zabawę nie zapłacił fabryką — szepnął i zaczął biec prędko , już nie zważając na błoto i na wyboje .  — Pan Moryc w domu ?  — Pan Moryc , niby ja rozumiem , pan Moryc , aha !  — Bydle ! — krzyknął i uderzył go w twarz z całej siły .  Chłop się potoczył i utkwił twarzą w drzwi , którymi wszedł do mieszkania Borowiecki .  — Kto ci zbił pysk ?  Wyglądasz jak świnia .  — Był pan Moryc ? — pytał cierpliwie dalej .  — Był .  — Gdzie pojechał ?  To znaczyło w Grand Hotelu .  — Kto tutaj był ?  — Nikt mnie nie bił .  Pomacał się bezwiednie po twarzy i głowie i syknął z bólu .  — A skądże masz te dziury we łbie , co ?  — Idź spać — zawołał Borowiecki , pogasił światła , zaprowadził go do kuchni i pojechał szukać Moryca .  W Victorii było zamknięte , w Grand Hotelu także .  — Pan Kurowski już śpi ? — zapytał numerowego .  — Pan Welt był u was wieczorem ?  Objechał kilka jeszcze knajp , gdzie zwykłe młodzież łódzka się bawiła , ale nigdzie go nie znalazł .  — Zaraz tam będziemy , panie !  A zresztą , gdyby tak było , już by o tym ktoś wiedział i mówił z pewnością .  — Bądź co bądź , gra warta świeczki — pomyślał .  Dorożkarz zakręcił i stanął zaraz przy rogu Spacerowej , przed synagogą .  Mała oficynka parterowa stała w głębi , pod samym murem i buchała oświetlonymi oknami i wrzaskliwą , podobną do ryczenia osłów wrzawą .  Agato !  Ty interes fajny masz — Agato !  Agato !  Ja całuję ciebie w twarz — Agato !  Agato !  To mi za to piwa dasz — Agato !  — Agato !  Agato !  — Agato !  Agato !  — Pan potrzebujesz być cicho , my płacim !  Panienko , proszę jedno piwo !  — Ależ to widzę cała banda wesoła .  — Cały nasz komplet burszów .  — Opaszmy brzuchy albo inną galanterię — wtrącił ktoś z boku .  — Może dyrektor usiądzie .  Napijem się , a ! wódeczka jest , koniaczek jest , a !  — Każcie mi dać jeść , bo głodnym jak wilk .  Borowiecki zaczął jeść , nie zważając na towarzystwo całe , które porozdzielane na grupy , piło i gadało .  — Kuzyn , nie śpij !  — Pan się nie chwal !  Pan jesteś gruba symulacja człowieka — drwił Feluś .  — Dobrze , to jest ważna kwestia , choćby z punktu socjalno - psychologicznego .  — To pewno pańskie pacjentki , pan je powinien eś chwalić .  — Mówię przecież panu .  — Dobrze , dobrze !  Zaraz panu dam fakty : Borowska , Amzelowa , Bibrychowa , bo co ?  — Pan się nie śmiej , to są porządne kobiety — krzyczał zaperzony .  — Skąd pan to wiesz , miał eś je pan w komis ? — rzucił cynicznie Feluś .  — Ja nie powiem nic .  — Etykę , co to jest za towar ?  Kto w tym robi ? — wołał , zanosząc się od śmiechu .  — Feluś , powiedział eś witz na sto procent — krzyknął przez stół Leon Cohn , klaszcząc w dłonie .  — Pytam się , co mecenas myślisz o kobietach ? — szturmował doktor i nastawiać zaczynał twarz do nowej walki o cześć kobiet .  — Co to redaktor swoją szpulkę wstawia ?  — Bo pan blagujesz , aż się krochmal sypie — odpowiedział ktoś za nazwanego redaktora , który zirytowany wyniósł się do bufetu .  — Kuzyn , nie śpij — krzyknął Bum .  — Niech mi pan da spokój , niech mnie pan puści — i szarpnęła się energicznie .  — Panie Cohn , ja miał em do pana mały interes — szepnął Borowiecki .  — Ile pan potrzebuje ?  Mlasnął językiem , trzasnął w palce i już wyciągnął pugilares .  — Ja jestem Leon Cohn !  Ile ?  — Bardzo dziękuję .  Termin nie dłuższy jak trzymiesięczny .  — Daj mi sodowej — mruknął Moryc .  Gdy mu przyniósł , pił wprost z syfonu .  — Drogi towar , jeśli chcesz kupić teraz .  — Może tysiąc , może pięć , nie wiem .  — Nie płacisz ?  — Wiesz , to jest genialne !  — Słyszysz pan , panie Cohn , co mówią za nami ?  — Chcesz , żeby m jechał do domu ? — pytał Moryc .  — I to natychmiast , bardzo pilny interes .  — Nasz interes ?  — Nasz , niesłychanie ważna rzecz , niesłychanie .  — Jak interes , to ja jestem prawie trzeźwy .  Chodźmy .  Dzień zapowiadał się pogodny .  Moryc wdychał całą piersią to chłodne , zimne powietrze i przychodził coraz bardziej do siebie .  — No , ciekaw jestem , co to może być .  — Na nic wszystko , śpi jak zabity .  Tak mi zresztą pilno , że nie będę czekał .  — Ba , kiedy nic nie rozumiem — cyfrowana !  — Prawda .  Zaraz ci przeczytam .  — Daj spokój Moryc .  Nam potrzeba teraz gotówki , nie pocałunków .  — Czym więcej kupimy , tym więcej zarobimy .  — Moryc to moja tajemnica , to moja nagroda .  — Uśmiechnął się do siebie , bo przyszła mu na myśl Lucy .  — Co takiego ?  — Toś mnie nie znał .  — Ja go nie widzę , nie rozumiem , co chcesz powiedzieć przez to .  — Bo każdy jest dobry , który pomaga .  — To właśnie jest semicką filozofią .  — Droga ambicja .  — Liczysz ?  — Bo wszystko się oblicza .  — Ileż liczysz naszą dawną zażyłość ?  Borowiecki śmiał się serdecznie , zadowolony głęboko ze słów Moryca .  — To , co ja robię , zrobił by ś i ty , zrobił by i Baum .  Zaczął gładzić brodę i nasadzać binokle , żeby pokryć wyraz ócz i ust , które mówiły zupełnie co innego .  — Nie budź mnie ! — ryczał wściekły , wymachując nogami .  — Karol , po co go budzisz — szepnął cicho Moryc .  — We trzech przecież musimy się naradzić …  — Nie pójdziesz spać , jeno się dowiesz .  — Nie pyskuj .  Karol przeczytał mu telegram .  Podniósł się z krzesła , aby iść z powrotem spać .  — Zaczekajże !  Musimy się przecież porozumieć .  Wyśpisz się jeszcze .  Usiadł niechętnie i zaczął nabijać fajkę .  — Moryc , ile dajesz ?  — Więc i ja tak samo .  — Zyski i straty będą równe .  — Ale który z nas pojedzie ? — zapytał Baum .  — Dobrze , pojadę .  Co dacie gotówki zaraz ?  — Kto twoje weksle będzie żyrował , Baum ?  — Dam gotówkę .  — A jak się ten interes nie uda — szepnął , cofając się z okna .  — A no to stracimy , psiakrew , i nic więcej — mruknął Maks obojętnie .  — Boicie się ? — szepnął Moryc .  — Nie gadaj , mam narzeczoną , którą kocham .  — Ale jest wyjście .  Zarobicie również i bez ryzyka .  — W jaki sposób ? — zapytał Karol , przystając .  — Świnia — mruknął Maks .  — Daj pokój Maks , on to robi z przyjaźni .  — A gdzie moja pewność , że mnie nie wyeliminujecie ze spółki , co ?  — Świnia — zawołał głęboko dotknięty Maks , uderzając pięścią w stół .  Było w niej wszystko przewidziane .  — Świnia — powiedział po raz trzeci Maks i wykręcił drugą stronę twarzy na słońce .  — Idź do diabła , stergnij .  — No , zgoda , nie kłóćcie się ciągle .  Jedziesz kurierem w nocy ?  — Tak .  — Alboż my wiemy , co ?  — Taka tajemnica w trzech nie jest już tajemnicą .  *  Było już po dwunastej , gdy Karol się obudził .  Słońce świeciło prosto w okna i zalewało blaskami cały pokój , umeblowany z najwyszukańszym wykwintem .  Mateusz umyty , wystrojony po niedzielnemu , wsunął się na palcach .  — Jest co ? — zapytał Karol , bo często w nocy Bucholc przysyłał różne rozporządzenia .  — Niech zaczekają , przynieś list , a im daj herbaty .  Wytrzeźwiał eś już ?  — Jestem już na glanc , proszę pana dyrektora .  — Już tak nie będzie .  Uderzył się w piersi , aż się rozległo .  — Nie boli cię głowa ?  — Takiś to mściwy ? …  — Nie , nie mściwym , ale sponiewierania , ale swojej utoczonej krwi katolickiej — nie daruję .  Karol ubrał się i poszedł budzić przyjaciół .  Nie było już nikogo .  — Mateusz , panowie dawno wyszli ?  — No , no , cuda się dzieją .  — Niech będzie pochwalony .  Odwrócił się do wchodzących .  — A , to wy z Kurowa .  Macie list od panienki ?  Wyciągnął rękę i zauważył , że mu pożółkła .  Przeleciał szybko oczami list i pytał :  — Wy się nazywacie Socha ?  — Juścić o robotę , rzeknij no matka od początku .  — Właśnie pisze mi tu ojciec i panienka o waszym nieszczęściu .  Spalili ście się , co ?  — Juścić , że spalili , opowiedzże , jak było , matka .  — Prawda , rzekł em tak , mów dalej matka .  — A kiedyż was spaliła ?  — Znacie tu kogo w Łodzi ?  — Juści , że są , ino niewiada , kaj ich szukać .  — No , idźcie z Bogiem , a we wtorek przyjdźcie .  — Przyjdziewa , mów no matka .  Ale kobieta schyliła się do nóg Karolowi i obejmując je , prosiła :  — No , dobrze , dziękuję wam , przyjdźcie we wtorek .  Zostawił ich i poszedł do drugiego pokoju .  Mój drogi panie Karolu !  — Anka moja droga — szepnął porwany uczuciem i rozjaśnionymi oczami czytał dalej :  — Złota dziewczyna !  — Jeszcze jeden niedołęga ! — szepnął niechętnie .  Ma jakiś projekt wielkiego wynalazku i obiecuje sobie , że na nim w Łodzi zrobi majątek .  — Idiota !  nie pierwszy i nie ostatni .  Anka .  W przypisku było jeszcze gorące polecenie oddawców listu .  Przeczytał raz jeszcze list i schował go do biurka .  Park był smutny i niedbale utrzymywany .  — Gdzie pan prezes ?  — Na górze w swoim gabinecie .  Bucholca znalazł Borowiecki w narożnym gabinecie .  Karol usiadł tuż obok niego , plecami do ściany .  — Ciągle to samo ?  reumatyzm ?  — Tak , tak — szeptał i jakiś bolesny skurcz skrzywił mu szaro - żółtawą , okrągłą twarz .  — Kto by ich nie miał .  — Cała Łódź wie o tym .  — Słucham pana — mruknął szorstko .  — Mówili śmy o Szai .  — Słyszał em , pan Knoll mówił mi w teatrze .  — Pan bywasz w teatrze ?  Oczy mu zaświeciły urągliwą złośliwością .  — Nie rozumiem nawet pytania prezesa .  — Prawda , że pan Polak , prawda , że pan von — zaczął się krzywić jakby do śmiechu .  — Przecież i pan prezes bywa w teatrze .  — O bankructwach ostatnich .  — Tak , tak …  Wyjechał za pilnym interesem i właśnie proszę pana o zastąpienie go na cały czas nieobecności .  Morrys zastąpi pana w drukarni .  — Uważasz pan to za niepotrzebne ? — pytał , patrząc na niego z uśmiechem dobrotliwym .  — Jak komu i jak gdzie .  — I ta robocza masa to ludzie .  — Tak , ale oni pracują dosyć dobrze na to żywienie , zarabiają .  — Zdechliby z głodu , panie Borowiecki , jak psy .  — Panie prezesie !  — Cicho , Hamer , nikt cię o to wcale nie pyta .  Doktor ukłonił się i wyszedł .  — Łagodny człowiek z tego doktora , ma obwatowane nerwy ! — zaśmiał się Borowiecki .  — Pozwoli pan prezes ?  Bucholc kiwnął niedbale głową .  — Wariatka ! — szepnął , uśmiechając się ironicznie na stronie .  — Dzień dobry .  Istotnie , odczuł rozpryśnięte mlaśnięcie , jakby odgłos pocałunku .  Telefon zamilkł .  Borowiecki spojrzał pytająco .  Odłożył za siebie broszurę .  — Kundel , dawaj !  Bucholc z szybkością nieporównaną przeglądał koperty i rzucał za siebie razem z objaśnieniem :  — Kantor !  Lokaj w powietrzu chwytał wielkie koperty , opatrzone firmami .  — Knoll !  — Listy z adresem zięcia .  — Fabryka !  Na tych był adres firmy dla doręczenia pracującym w fabrykach .  — Osobno !  — Czytaj pan , czytaj — szepnął , widząc , że Borowiecki przez dyskrecję się ociąga .  Jaśnie wielmożny panie prezesie !  Bóg wie , komu dawać miliony !  — Niech zdechnie ! — rzucił twardo .  — On ma humor .  Ha , ha , ha , wesołe bydlę .  — Daj pan , o tym trzeba się przekonać .  Schował list do kieszeni .  Karol chodził po pokoju , nie chcąc nic mówić i chociaż zaczynało się w nim wszystko trząść z gniewu , milczał i udawał obojętnego , wiedział , że Bucholca nie przekona , a nie chciał mu się narażać .  Przerwał mu wreszcie lokaj , meldujący obiad .  — Pan umiesz słuchać , pan jesteś mądry człowiek ! — szepnął do Karola , idącego tuż obok .  W jadalni była już Bucholcowa i gdy męża ustawili przy stole , pocałowała go w głowę , podając w zamian swoją rękę do ucałowania , usiadła naprzeciwko .  Doktor był także , przystąpił pierwszy do Borowieckiego i przedstawił się .  Rozmowa toczyła się po niemiecku .  Hamerstein poruszył się niecierpliwie , rzucił pogardliwe spojrzenie spod wypukłych , niebieskich okularów i rzekł sucho .  — Każda prawda bywa zawsze z początku wyśmiewaną .  — Pan ma dużo zwolenników w Łodzi ?  — Co Łódź , co cała Polska , barbarzyństwo !  — Dlatego pan przyjechał .  Dobre pole do apostolstwa .  — Pan prezes to samo mówił z początku , a teraz …  — Kto daje nowe prawdy , bierze w nagrodę męczeństwo — szepnął sentencjonalnie , dmuchając w mleko .  Umilkli .  Dla Borowieckiego tylko podano koniak i kilka gatunków win , które mu sam Bucholc nalewał , zachęcając :  — Pij pan , panie Borowiecki , to jest dobre wino .  Koniec obiadu szedł milcząco i nudnie .  Smutnie tam było i brzydko .  Borowiecki był chemikiem - kolorystą , Baum tkaczem i przędzalnikiem , a Welt skończył kursa handlowe .  — Myślał em , że pan już wcale nie przyjdzie .  — Przecież obiecał em .  — Handlowiec , zakłada jakąś agenturę .  — To też się w Łodzi robi gęsto .  — Ba , żeby ci nowi byli kolor , ale to bejc najpodlejszy .  — Nasz kolega z Rygi .  — Widzę , że tutaj cała Sodoma i Gomora — wykrzyknął Kozłowski , mieszając herbatę .  — A cóż w Warszawie słychać , wciąż Mikado ? — zapytał Karol drwiąco .  — Mówi pan o dawnej przeszłości , o bardzo dawnej .  Zaczął nucić bezwiednie i z lubością .  — Cóż to za dama ?  — Panie Robercie , pokażcie mi to nowe urządzenie — prosił Karol .  I wyszli zaraz na drugą stronę domu .  — Ale to cały magazyn pięknych mebli ! — wykrzyknął zdziwiony .  — Ależ pan o niczym , jak widzę , nie zapomniał eś .  Wrócili do saloniku , Karol usiadł i patrzył z uczuciem podziwu na niego .  — Znać , że pan kochasz głęboko — szepnął .  — A ona ?  Cisza ich ogarnęła senna .  Kozłowski wciąż śpiewał i brzdąkał na fortepianie .  — Z jakiej operetki ?  — Morgen ! — rzucał na odpowiedź i na przywitanie tym , których spostrzegł i zagłębiał się w najniemożliwsze kombinacje .  — Kogo wziąć na żyro ? — to mu się teraz tłukło po mózgu .  Zegar z kukułką wykukał pierwszą .  — Jest co ?  — Nic nie ma .  — Powinien em był to wiedzieć rano .  Rubinroth zaczął się usprawiedliwiać dosyć gorąco .  — Kelner !  Zal ! — wołał , wyjmując portmonetkę .  — Co pan płaci ?  Słońce przygrzewało coraz lepiej .  Wrzawa napełniała ulice , przepychano się ze śmiechem , tłoczono , spacerowano w górę ulicy aż do Przejazd lub Nawrot i z powrotem .  — Patrzcie , patrzcie , jakie nóżki ! — wołał , cmokając ustami .  — Ta ma dwa patyki w pończochach !  — Aj ! jak się Salcia dzisiaj wypchała !  Kiwnął im głową .  — On wygląda jak stara „ resztka ” .  — Panienko , bo suknia się błoci ! — wołał za jakąś dziewczyną Bum-Bum .  — O co idzie , o tę troszkę …  — Moryc , chodź do nas ! — zawołał Leon , zobaczywszy nadchodzącego Welta .  Liczne rusztowania , stojące przed nowo wznoszonymi lub nadbudowywanymi domami , spychały wszystkich w błoto ulicy .  Z boku fabryki był wielki parterowy dom z facjatami , otoczony ogródkiem .  — Pan w domu ? — pytał Moryc starego robotnika , który mu otwierał drzwi .  — A jest .  — Któż tam jest jeszcze ?  — Są wszystkie .  — Co za wszystkie ?  — A no , te Żydy familianty — mruknął pogardliwie .  — Parszywiec ścierwo !  Bił by polski naród — splunął za nim .  Cygaro trzymał w ozdobionej sygnetem ręce , pociągał rzadko , wydymał wydatne , czerwone usta , powąchał z uwagą .  — Gross-familien - Pleiten-fest — rzucił .  — Piętnaście tysięcy rubli .  — Niedołęga !  — Wielki kupiec , aj ! aj !  — Ty powinien eś się ułożyć , ty powinien eś zarobić na tym pięćdziesiąt procent .  — Regina ma rację !  Krzyczeli wszyscy , wyciągając ku niemu ręce i twarze rozognione .  Nie , Moryc miał coraz mniej zaufania do niego .  — Sza , sza , państwo .  Napijemy się teraz herbaty — zawołał Grünspan , gdy służąca wniosła samowar szumiący .  — Poprosić jaśnie panienkę Melę ! — rzucił wyniośle do Franciszka .  Przyciszyło się trochę .  Weszła Mela , kiwnęła wszystkim głową na przywitanie i zajęła się rozlewaniem herbaty .  — I tak co rok jeździsz do Ostendy , będziesz teraz miała przynajmniej po co jeździć .  — Grosman , ty tak nie gadaj , to moje dziecko ! — zawołał energicznie Grünspan .  — Kłaniała m się wszystkim , nie widział eś ? — szepnęła , posuwając herbatę Zygmuntowi .  — Wolał by m , żeby ś się ze mną osobno przywitała — mówił cicho , mieszając herbatę .  — Na cóż ci to ? — podniosła na niego szaroniebieskie , smutne oczy i twarz bardzo ładną o niesłychanie regularnych rysach .  — Na co ?  bo ja by m bardzo chciał , żeby ś zwracała na mnie uwagę ; mnie zresztą robi wielką przyjemność patrzeć na ciebie i mówić z tobą , Mela .  — Czy cię to gniewa , Mela ?  — Pogadajmy spokojnie , zawsze się można porozumieć — zaczął znowu Zygmunt , przyczesując maleńkim grzebykiem czerwoną jak miedź brodę .  — Cicho , Regina .  — Niech się ułoży na pięćdziesiąt procent — rzucił poważnie Landau .  — Nie rozumiesz , Regina .  Pokażcie , Grosman , aktywa i pasywa — rzekł Zygmunt , rozpinając mundur .  — Dać dwadzieścia pięć procent najwyżej — szepnął stary , dmuchając w spodek .  — Pięćdziesiąt tysięcy rubli winien ! — zawołał .  — To jest interes do zrobienia .  — Pieniądze jakby były w kieszeni .  — Regina , nie potrzebujesz się martwić ?  — Kiełbie we łbie — rzucił prędko i zniecierpliwiony miał ochotę iść do Meli .  — Albert , nie gadaj !  — Cicho , Żydy !  — To nie jest wcale wesoła operetka — powiedział znużony Moryc i zaniechawszy już zupełnie interesu z Grünspanem , poszedł w głąb mieszkania szukać Meli .  Zastał ją u babki , którą cała rodzina otaczała nadzwyczajną czcią i opieką .  — Kto to , Mela ?  Nie poznawała już nikogo , prócz najbliższych .  — Moryc Welt , brat mojej matki , Welt — powtórzyła z naciskiem .  — Kłócą się jeszcze ?  — Sądny dzień się zrobił .  — Biedny ten Albert .  — Żałujesz go ?  — Cóż się dzieje ?  dobrze się dzieje , robią się pieniądze i basta .  — Ale jak , jakimi sposobami !  — Jesteś cynik — szepnęła jakby z wyrzutem .  — Kto to ?  Mela .  — O czym myślisz ? — zapytał po chwili cicho .  — Nie , ja go znam i jestem tego pewna , że zapłaci .  — Założę się z tobą , że będzie się układał .  — A ja by m nie wiem , co dała , że nie zrobi .  — Któż jest w twoim typie ?  — Borowiecki , tak , z pewnością , w nim się wszystkie kobiety łódzkie kochają .  — Oskar Meyer , baron , milioner i piękny , wprawdzie taki baron z meklemburskiej rasy , ale za to milioner najprawowitszy .  — To jest dziki i wściekły człowiek , to jest prawdziwe pruskie bydlę ! — mówił z nienawiścią .  — Aż tak ?  Zaczyna być interesującym .  — Żydziak ! — szepnęła pogardliwie .  Zaraz też wyszli .  Konie ruszyły ostro .  — A swoją drogą , ty mnie dziwisz , Mela .  — Czym ?  — Ja się z tobą nie kłócę o to wszystko — przerwała mu prędko .  — Prawda , ale pozwól mi skończyć ; otóż była najidealniejszą idealistką , ale jak wyszła za swojego Rosenblatta , to o wszystkich głupstwach zapomniała , idealizm to nie była jej specjalność .  — Tobie się to podoba ?  — Więc jesteś przekonany , że to tylko dla zabawy ?  — Czy to czasem nie nazywa się duszą — powiedziała wesoło , wyskakując na trotuar .  — To za duży szemat .  — Pójdziemy Średnią , chcę się przejść trochę .  — Najbliżej będzie dojść do Widzewskiej , a stamtąd do Cegielnianej .  — Wybierasz krótsze , żeby prędko odbyć pańszczyznę .  — Wiesz przecie , Mela , że ja z wielką przyjemnością ci towarzyszę .  — Czy dlatego , że tak cierpliwie słucham ?  — Komplement twój jest mniej piękny , bo tak en gros podany .  — Lubisz warszawskie en detaile , a na krótkie terminy i z dobrem żyrem .  — Wystarczy dobre wychowanie i uczciwość .  — A , tuś doprowadził ! — szepnęła niezadowolona .  — Chciała ś !  — Ja by m cię wszędzie doprowadził , gdyby ś zechciała ! — zawołał , pokrywając pewne dziwne wzruszenie , jakie nim owładnęło , ostrym śmiechem .  — Znudziła m cię , żeś zamilkł ? — szepnęła po pewnym czasie .  — Równocześnie zrobiła ś , Mela , dwa interesy , mnie dała ś szczutka i sama się pochwaliła ś .  — A chciała m tylko jedno — powiedziała z uśmiechem .  — Mnie uderzyć , prawda ?  — Tak i zrobiła m to z przyjemnością .  — Ty mnie bardzo nie lubisz , Mela ? — pytał trochę dotknięty .  — Ale mnie i nie kochasz ?  — Nie , Moryc .  — I ty dajesz biednym ? — zdziwiła się  — Ty się z cynizmu już nie wyleczysz ! — szepnęła , przyśpieszając nieco kroku .  — Mam jeszcze czas i żeby m miał jeszcze sposobność i takiego , jak ty , doktora …  — Do widzenia , Moryc .  — Szkoda , że już .  — Ja nie żałuję zupełnie .  Będziesz dzisiaj w kolonii ?  — Nie wiem , ponieważ w nocy wyjeżdżam z Łodzi .  Uścisnęli sobie ręce i rozeszli się .  — Miała m już posłać po ciebie powóz , bo nie mogła m się doczekać .  — Przesyła ci ukłony bardzo uniżone .  — Wilhelm jest ?  — A Wysocki ? — zapytała ciszej i trochę niepewnie .  — Przecież nie będziemy sprawdzać …  — Musimy wierzyć na słowo — przygryzła usta .  — Co robisz , Róża ?  — Nudzę się i udaję przed gośćmi , że mnie bawią , a ty ?  — Nic nie udaję przed nikim i także się nudzę .  — Okropne życie ! — szepnęła Róża z westchnieniem .  — I dokąd się to ma ciągnąć ?  — Ty wiesz najlepiej dokąd , do śmierci chyba .  — Siebie i miliony w dodatku .  — Chciała ś powiedzieć : miliony i siebie w dodatku — powiedziała cierpko a drwiąco .  — Róża ! — szepnęła Mela z wyrzutem .  Pokój robił wrażenie kaplicy przedpogrzebowej .  — No tak , ale ty Mieciek jesteś nudny ! — skarżyła się żałośnie blondynka .  — Zapłacę , Róża , zaraz zapłacę — zaczął się rozpinać i szukać po wszystkich kieszeniach .  — Ja za ciebie zapłacę , jeśli nie masz pieniędzy .  — Róża , dlaczego ja się potrzebuję nudzić ? — jęknęła Toni z fotelu biegunowego .  — Will , zabaw Toni , słyszysz , próżniaku !  — Dlaczego ciebie boli krzyż ?  — Trzeba go wymasażować .  — On jest młody — wołała Fela .  — Wolisz Wysockiego ?  — Kiedy Wysocki ma takie cienkie nogi .  — Cicho , Fela , nie gadaj głupstw .  — Dlaczego ?  — No , wprost dlatego , że nie wypada .  — On się wstydzi !  ha , ha , ha ! — zerwała się z kanapki , zaczęła biegać po pokoju jak wariatka , przewracała sprzęty , zataczała się na Tonię .  — Fela , co ty wyrabiasz ?  — Ja się nudzę .  Róża , ja się wściekam z nudów .  — O kobietę ?  — Powiedz Bernard .  — Mów , Wilhelm , wyjdę za ciebie za mąż w nagrodę — rozśmiała się dziwnie .  — I jeszcze grubszy posag — rzuciła drwiąco .  — Zrób świnię , Will , zrób świnię !  Wilhelm stanął na czworakach , wygiął grzbiet i zaczął w krótkich , sztywnych podskokach , doskonale imitujących ruchy starej świni , oblatywać pokój , pokwikując od czasu do czasu .  — Nieporównany !  Wyborny ! — wołały z uniesieniem rozbawione panny .  — Błazen .  — Z jakiego punktu ? — zapytała Mela , która najpierw się uspokoiła .  — Uciekasz , Mieciek ? — pytała zdumiona jego surowym spojrzeniem .  — Muszę iść , bo muszę się wstydzić tego , że jestem człowiekiem .  — François , otworzyć wszystkie drzwi , bo obrażone człowieczeństwo wychodzi — wołał drwiąco Bernard , który przez cały czas popisów Müllera leżał najspokojniej i palił papierosy .  — Róża , Mieciek się obraził i chce wyjść , nie pozwól mu .  — Mieciek , zostań !  Co ci się stało ?  dlaczego ?  Zapanowała zupełna cisza .  — Róża , ja się nudzę , ja się śmiertelnie nudzę zajęczała Toni .  — François , każ dawać herbatę ! — rzuciła Róża .  — Róża , nie chodź , ja ci dokończę kawał .  — Ze strachu zaczął się żegnać — szeptał głośniej Will .  — Cóż to — on katolik ?  — Nie , ale co to szkodzi się zabezpieczyć .  Wysłuchała reszty kawału i nie roześmiała się znudzona .  Ocknęli wszyscy z milczenia i nudy .  Toni leżała w fotelu i znudzonym wzrokiem goniła za ruchami Willa .  — Mieciek , ale ty o mnie źle nie myślisz ? — przerwała , gładząc mu ręce .  — Usiądź , Róża przy nas .  — Zaraz przyjdę , zajrzę do ojca .  Poza oknami panowała cisza .  Śpiew ciągnął się do zupełnej nocy .  — Masz , Mendel , rubla !  Skoro tylko wyszli śpiewacy , nacisnęła guzik i światło elektryczne zalało pokój .  — Róża !  — Potrzeba ci czego ? — pytała , siadając na poręczy fotelu , przy ojcu .  — Nie .  Twoje goście przyszły .  — Są wszyscy .  — Bawią cię dobrze ?  Zaczął głaskać ją po włosach .  — Nie bardzo .  Nawet Müller nudny dzisiaj .  — Uczony ?  — On napisał książkę , za którą mu jakiś uniwersytet w Niemczech dał złoty medal .  — Duży medal ?  — Nie wiem .  Zżymnęła pogardliwie ramionami .  — Dużo płacisz ?  — Kazał eś Stanisławowi zaprosić do nas Borowieckiego ?  — Ale przecież to Polak .  — Przysłać ci herbatę ?  Róża pocałowała ojca w policzek i wyszła .  Chodził i myślał o wiecznej swojej zmorze — o Bucholcu .  On go nienawidził całą potęgą żydowskiego fanatyzmu ; nienawidził , jako fabrykanta - współzawodnika , którego nie mógł przewyższyć niczym .  Potem zniknął nagle z trotuaru , na którym żył .  On prawie pierwszy wprowadził , rozwinął i udoskonalił cały system wyzysku wszystkich i wszystkiego .  Bucholc zawsze był większym , nie mógł go prześcignąć .  Nienawidził go za to jeszcze więcej .  Otworzył lufcik i słuchał .  Bawiono się wesoło .  Szaja nacisnął guzik elektryczny na lokaja .  — Zaraz się dowiem , jaśnie panie .  Irytował się coraz bardziej .  Borowiecki zatelefonował i przeglądał jakieś potężne kolumny cyfr .  — To wydział prawny załatwił tę sprawę ?  — Pan prezes ma konie w domu ?  Lokaj z powrotem przysunął go do biurka i stanął z boku .  — Pan nie śpij !  Ja panu nie za spanie płacę — i mocno stukał kijem w podłogę .  Telefon zaczął dzwonić .  Karol odtelefonował natychmiast i słuchał znowu .  — Czego on jeszcze chce ?  — Mówi , że ma ważny , osobisty interes .  — Spiesz się pan ! — zawołał ze złością na Horna .  — Obu rękami pisać nie umiem .  — Co to znaczy ?  — Nie mogę prędzej pisać , niż piszę .  W kantorze zrobiło się cicho .  Borowiecki już w palcie stał pod oknem i niecierpliwie czekał na konie .  Konie wreszcie przyszły i za wychodzącym spiesznie Borowieckim zawołał Bucholc :  — Zajrzyj pan jeszcze po przyjeździe .  Kazał stangretowi jechać do lasku Milscha .  — Kocham cię , Karl ! — szeptała , całując go namiętnie .  Porywało ją to romantyczne spotkanie z kochankiem .  — Karl , masz rewolwer — zapytała .  — Mam .  — O , możesz być pewną .  Ale czego się boisz ?  — Ja nie wiem czego , ale się bardzo boję , bardzo — i oczy jej biegały szybko po lesie .  — Tutaj nie ma zbójców , daję ci słowo .  Zaczął ją całować .  — Zamoczysz się , bardzo mi żal , że na taką pogodę jesteś wystawiona .  — Karl , ja to bardzo lubię .  — Jeszcze się przeziębisz i rozchorujesz .  — To było by dobrze , leżała by m w łóżku i mogła by m ciągle , ciągle myśleć o tobie .  — Tak , ale ja nie mógł by m cię wtedy widzieć .  — Kocham , wątpisz ?  — Wierzę ci , że będziesz mnie kochał zawsze .  — Zawsze .  — Kocham cię , chciała m ci to powiedzieć , chciała m cię widzieć !  — Pan za mocno akcentujesz swoje słowa — szeptał Bucholc , wyciągając się w fotelu .  — Nie umiem inaczej mówić — warczał Horn .  — To mi jest Schwam- drüber , panie prezesie — mówił prawie spokojnie , tylko usta mu drgały nerwowo , a niebieskie oczy pociemniały nagle .  — Do kogo to pan mówisz ? — podniósł nieco głos .  — Do pana prezesa .  — Nie przerywaj pan , kiedy ja mówię , kiedy Bucholc mówi !  — Pan u mnie miejsca nie masz , ja pana wyrzucam — szepnął Bucholc .  Wsadził drugi kalosz .  — Prócz tego , każę cię wyrzucić za drzwi .  — Kundel , za drzwi z nim ! — szepnął jeszcze ciszej Bucholc , ściskając nerwowo kij .  — Verflucht !  Za drzwi z nim ! — zakrzyczał .