— Ha !  — Co ci jest , Szczygieł ?  — Ktoś z nas umrze !  — To twój zegar , mnie to nie dotyczy .  — Śmierdzi bydlak !  — Minogi mają zwykle taką woń słodkawą .  — Idjota ! — mówił Szczygieł .  — Te selery są doskonale wybielone !  I chester jest pierwszorzędny .  — Świat jest piękny — odpowiada Szczygieł .  — Głowę więcej na lewo , bo rozbiję !  — On , zdaje się , jest derwisz ! — szepnął raz do mnie Szczygieł .  — Znowu święto . . . trzebaby już może . . . co ? . . . jakoś ładniej , . . . ha !  Ktoś dobry niezmiernie , słucha modlitwy mojej tak pokornej , tak pokornej . . .  Raz jednak Szczygieł , czyniąc obłąkane ruchypędzlem i paletą , powiada :  — Ja już wiem . . .  — Co wiesz ?  Ten podczłowiek pokazuje na ścianę i mówi :  — On . . .  — Aha ! " on " . . .  I cóż takiego wiesz ?  — Kto on taki ? . . .  — Gadajże prędko i o ile możności po ludzku .  Któż to taki ?  Wreszcie powiada :  — Kiedy ja nie wiem , jak się taki nazywa ?  — Jaki taki ?  — Taki , jak on .  Szczygieł spojrzał na mnie z litościwą pogardą i mówi :  — Bogdajeś skonał ! — powiadam mu z tkliwem uznaniem .  — Co się stało ? — pytam z przerażeniem .  — Nic ! — powiada Szczygieł , — ale sobie przypomniał em .  " On " jest eremita .  O !  — Słyszysz ?  Szczygieł zakrył twarz rękoma i coś szeptał .  — Uspokój się , Szczygieł , przyjdzie , i na to kolej !  Tydzień ten wogóle był obfity w sensacje .  — Uważaj , ho !  ho ! już ja się na tem znam . . .  — Na co mam uważać i na czem ty się znasz ?  — Łapią nas !  Ale niedoczekanie . . .  — Nie bój się Haneczko , ten pan nic złego ci nie zrobi .  — Choć , Eustachy , panny czekają  — Szczygieł , coby ś powiedział na to , gdyby śmy złożyli wizytę ?  — Komu ?  — " Jej " .  — Ja się nie boję !  Szczygieł poczerwieniał i powiedział nieśmiało :  — Wiesz , przyjacielu , że , cię bardzo kocham ?  — Wiem .  — Nie powiem , — szepce on pokornie .  — Daj słowo !  Szczygieł długo rozważa , wreszcie mówi :  — W imię Boże , Eustaszku , chodźmy . . .  — Tak ! — odrzekł on krótko , ponuro i prawie z rozpaczą .  — Może nogą , bo nie usłyszy ?  Biedactwo długo myślało , potem mówi :  — A mamusi niema , Haneczka sama .  — A gdzie mamusia ?  — Poszła , ja nie wiem .  — A Haneczka co robi ? ^  — Haneczka siedzi na ziemi .  — Sama siedzi ?  — Nie , z lalką .  Powiadam wiać :  — A Haneczka może głodna ?  — Nie wiem . . .  — A smutno Haneczce ?  — Nie wiem .  — Aha !  to dobrze . . .  — A kiedy mamusia , wróci ?  — Nie wiem .  — Powie . . .  — My za to będziemy Haneczkę bardzo kochali .  A Haneczka nas kocha ?  — Kocha !  — Zapuka .  — Haneczka idzie . . .  — Ludzie mają takie śliczne , mądre dzieci , a ja co ?  — My tego przyjąć nie możemy .  — Szkoda — rzekł Szczygieł — to bardzo ładny kicz .  Chciał em mu to właśnie rzec , kiedy usłyszał em jakieś szmery przy drzwiach .  Nikt nie odpowiada , tylko dalej drapie .  — Albo śmierć ? ! — odpowiadam — w takim razie niech poczeka .  — Kto się puka ?  Haneczka !  — A co to ?  — Mamusia mówiła przyjść !  — Mówiła przyjść ?  — Tak !  — Zaraz ?  — Nie wiem .  — A może jutro ?  — Tak , jutro !  — A może dzisiaj ? — pytał em przezornie .  — Dzisiaj !  — Pewnie razem z Haneczką ? . - . Tak z Haneczką .  — Tak ! — dodała Haneczka poważnie .  — A widzisz !  — A kto to ?  Dziewczynka zdumiona odpowiadała :  — To Haneczka .  Haneczka śpi !  — To ty Szczygieł ?  — Ja .  — Późno już ?  — Nie wiem , pewnie późno .  — Wszystko zresztą jedno !  — Cholera , nie kobieta !  — I ty także !  I poszedł spać .  — Źle spał em . . .  — Nie wierzysz ?  — Wierzę , wierzę , ale mi się zdawało , żeś się przez sen uśmiechał .  — Pożycz mi swego pióra .  — Ha ! — myślę , — trudno !  warjaci mają najmniej prawdopodobne zachcenia .  Pytam go jednak na wszelki wypadek :  — Eustaszku , będziesz pisał ?  — Nie używam pióra do czyszczenia zębów , — odrzecze Szczygieł .  — Bardzo dobrze , a cóż ty będziesz pisał ?  — Testament , albo wiersze , co mi się podoba .  — Co ?  — A czy nie lepiej będzie , jeśli to samo namalujesz ?  To znacznie łatwiej .  — Namaluję ciebie , ale na katafalku .  — Niech ci Bóg zapłaci , przyjacielu .  Masz  Po chwili , nie odwracając głowy , pyta ;  — Co dziś za dzień ?  — Dzień , w którym nas obu Bóg stworzył , — odrzekł em , — niedziela !  Szczygieł się odwrócił zdumiony :  — Jakże to może być niedziela ?  — Przecież " on " dzisiaj nie gadał , jakże może być niedziela ?  — Możeby tam pójść ?  — Trzeba , — odrzekł Szczygieł , — bo to dziwne .  — A może go niema ?  — Jest , słyszał em raniutko szmery .  Trzeba pukać .  — A jeśli nie otworzy ?  — Wszystko jedno , chodźmy . . .  — Tak ! — szepnął .  Zapukał em więc lekko w drzwi i znowu poczęli śmy nasłuchiwać .  — Niema go ! — szepnął em .  Ma łóżku siedział " on " .  — Śpi ! — szepnął mi w tej chwili wprost do ucha Szczygieł .  — Ja mu je potem pomaluję . . .  Wydał em cichy krzyk i serce we mnie zamarło .  — Jezus , Marja ! -szepnął Szczygieł i pochylił się nad nim .  I tak zamarł w tem widzeniu .  — Idź tam , Eustachy , to pewnie Haneczka puka . . .  Ucałuj ją odemnie . . .  — Jezus , Marja ! ksiądz . . . — szepnął Szczygieł .  — Ksiądz mrużył oczy i szybko przesunął wzrok po pracowni .  — Niech będzie pochwalony Jezus Chrystus ! — rzekł głosem ostrym .  — Moje uszanowanie . . . — odrzekł niepewnym głosem Szczygieł .  Usiadł , nie zwróciwszy nawet uwagi na moją uprzejmość .  Potem rzekł :  — To jest malarska pracownia ?  — Tak , — odpowiedział em .  — Obrazy można obejrzeć ?  — Można .  — To wszystko ?  — Wszystko . . . — bąknął Szczygieł , zmieszany .  — To mało , — powiedział nasz gość .  — U panów nędza , co ?  — Jako tako . . . . - odrzekł em niepewnie .  — Pascal , — potwierdził em zdziwiony .  — A pan co o tem sądzi ? — zwrócił się do Szczygła .  — Pan się nazywa Eustachy Szczygieł ?  — Tak .  — A pan ?  — Można , — powiedział Eustachy , — czasem jest słońce !  — Mała pociecha , — rzekł ksiądz , — ot , życie , psiakrew !  — Namalujesz pan witraż !  Szczygieł zbladł .  Ksiądz mówił :  — Potrzeba mi witrażu z Męką Chrystusową . .  Czy słucha mnie pan Szczygieł ?  — Słucham . . . — odrzekł Eustachy cicho .  — Słyszę , — odezwał się szept z pod ściany .  — Rozumiem , — odrzekł Szczygieł bardzo cicho .  Szczygieł nic nie odrzekł .  Ksiądz powstał z trudem .  Mrok już był zupełny .  — Eremita ! — szepnął Szczygieł , — tu za tą ścianą .  — Eremita ? — powtórzył zdumiony , bardzo cicho .  — Ksiądz był na jego pogrzebie  — Jeszcze chwilę ! — rzekł em .  — Jakaś góra wchodzi do nas , pomyśl sobie , Haneczka , a to ksiądz . . .  Haneczka uczyniła się groźna , więc wielki malarz szybko dodaje :  — Umarł ! — powiada Haneczka z wielką radością bez bliżej określonego powodu .  — Wujcio jest Szczygieł , — potwierdza maleństwo i oboje w śmiech .  Ja w kącie nakrył em twarz ręką , bo mnie również radość porwała .  — Dobrze , — zgadza się ona po rozpatrzeniu mdłego projektu Szczygła .  " Oddaj mi się , jak kwiat jabłoni ! "  — Chodź się śmiać !  — Do mnie ? — zapytał ze strachem .  — To nie do mnie ! — powtarza wreszcie i uradował się .  z wynalazku .  — Oszalał eś , Szczygieł ?  Spójrz na adres .  — Tak , to moje nazwisko , ale to pewnie pomyłka .  — Dlaczego ma być pomyłka ?  — Od barbarzyńcy nikt tego nie wymaga ; czytaj list , — to od kobiety .  Szczygieł porwał się z miejsca .  — Co powiadasz ?  — Odebrać raczy ?  Patrzcie , patrzcie ! — rzekł on .  — Racja ! — dodał z głębokiem przekonaniem Szczygieł .  — Słuchaj , — powiada wreszcie — może lepiej nie czytać ?  — Czemu ?  — Moje uszanowanie ! — zawołał em mimowoli , dokończywszy czytania .  — To bardzo wiele znaczy , bardzo ładna historja .  — Gadajże u licha !  — O , o , o ! — wykrzyknął on zdumiony .  Na wszelki wypadek zapytał em :  — Mam czytać dalej ?  — Szczygieł , co teraz będzie ?  — Nic , — odpowiedział , — mam córkę .  — To bardzo ładnie z twojej strony , ale co my z nią zrobimy ?  Szczygieł uczynił twarz zdziwioną .  — Jakto co ?  Będziemy wychowywali , potem wyjdzie za mąż .  — Za mąż wyjdzie ?  Ty bardzo prędko myślisz .  — Bardzo prędko .  — A jeśli ci ją za rok odbiorą ?  — Hal — krzyknął Szczygieł , — nie dam !  — A jeśli matka wróci ?  — Ona nie wróci .  — Ty skąd masz takie wiadomości ?  Pisze , że kiedyś wróci .  — Ona ci to powiedziała ?  — Ona .  — I co jeszcze mówiła ?  — Przecie mnie mówiła , że ma męża ?  — Tak , widzisz . . . tego . . . gadanie . . .  — Ładne gadanie .  Czego ona chciała ?  — Jak każda kobieta . . .  — Nie wiem czego chce każda kobieta .  — No , tak , uważasz jak z Chrząszczem .  — Żenić się ?  — Bardzo słusznie .  A ty co na to ?  — Ja !  Oho , mnie na to nie weźmie .  — Tak jej odpowiedział eś ?  — Mówiła ci : ty ?  — Powiedziała więc : bądź jej ojcem ! — a ty pewnie w nogi ?  — Wielka szkoda .  — To w istocie wspaniale powiedziane .  Zemdlała ?  — Nie , tylko w płacz i wtedy dopiero . . .  — No ?  co wtedy ?  — Wtedy dopiero uciekł em .  — I co , i co ?  — Wiedział eś , że ona wyjedzie ?  — Coś tak niby . . . bardzo szukała pieniędzy .  — I znalazła ?  — Tak , znalazła .  — Któż jej dał ?  — Ja ! — odrzekł Szczygieł spokojnie .  — Ja jej naprawdą dał em pieniądze , — rzekł z wielką mocą .  — Ty jej pieniądze ?  — Ja jej pieniądze . . .  — Ile ?  — Wszystko ?  — Pewnie , że wszystko , to był jeden banknot . . .  — Zawinął eś W papierek i co ?  W papierku jej pieniądze dawał eś ?  — Za co miał eś płacić ?  Szczygieł się uczynił purpurowy ; widać było , że kluczy , jak zając .  — Czy ja tak powiedział em ?  — Powiedział eś ; że mogło to wyglądać , na zapłatę . . .  Tak , czy nie ?  Szczygieł był bliski płaczu .  — Nie dam ci spokoju .  Robisz głupstwa , to teraz cierp i gadaj .  Co było ?  — Ona co . na to ?  — Nic . . .  — Nic nie powiedziała ?  — I cóżeś zrobił ?  — Ja nie , ale może się zdarzyć .  — I Haneczka jej oddała ?  — Pewnie oddała .  — A ona co na to ?  — Nie wiem , nic o tem nie pisze .  To delikatnie .  Prawda , co ?  — Bodajby ś skonał , — odpowiedział em mu serdecznie .  Nie mogł em jednakże przełknąć tego tak łatwo , rzekł em więc :  — Głupio ! — odrzekł Szczygieł z należytą wiarą w swoje słowa .  Począł trzeć ręką czoło i miał minę zrozpaczoną .  Powiada wreszcie :  — Poradź ?  — Może jaki obraz . . . tego . . .  — Wiem już !  Moja matka . . .  — Co twoja matka ?  — A jeśli ojciec nie pozwoli ?  Szczygieł się uśmiechnął do swoich młodzieńczych wspomnień i rzekł :  — A gdzie mamusia , Haneczko ?  — Nie wiem .  — A mówiła , że kiedy wróci ?  — Nie mówiła .  — A Haneczka bardzo kocha mamusię ?  — Bardzo .  — A mnie i wujcia Szczygła także bardzo kocha ?  — Bardzo kocha .  — A kogo więcej kocha — mamusię , czy mnie i wujcia Szczygła ?  — Mamusię więcej i ciebie i wujcia Szczygła więcej .  — Aha !  Haneczka jest dobra i milutka dziewczynka .  A chce wrócić do domu ?  — Nie chce .  — I zostanie Hanusia z nami ?  — Zostanie .  — Ja chcę na spacer !  — Nie mogł eś zostawić choć stu rubli ? — rzekł em smutno .  — To był jeden banknot , — odpowiedział cicho .  — A zmienić nie mogł eś ?  — Byli by mnie zamknęli .  — Czy Haneczka chce , — zapytał em — aby do nas tutaj przenieść jej łóżeczko ?  — Ładna historja , — powiadam — trzeba będzie zamek , wyłamać ?  Szczygieł się zarumienił po raz dziesiąty tego dnia .  — Nie potrzeba — rzekł — ja mam klucz .  — Aaa !  — Czego kraczesz ?  każdy człowiek może mieć klucz . . .  — Jeślibym cię w tej chwili zabił , każdy sąd mnie uniewinni .  — Bardzo słusznie , otwieraj .  — Haneczko droga !  czy wujcio Szczygieł dał ci niedawno papierek dla mamusi ?  — Dał wujcio . . . — rzecze ona .  — Co ty znowu ? przestań — szepnął on .  — Ja nie dała m mamusi . . . — odpowiedziała .  — O , o ! — zdumiał się Szczygieł , otworzywszy szeroko usta .  — Miech sobie Haneczka przypomni .  Czemuś tego mamusi nie oddała ?  — Zapomniała m .  — A gdzie jest ten papierek ?  — Nie wiem . . .  — Przypomnij sobie , dziecinko .  Może wrzuciła ś do pieca ?  — Nie wrzuciła m .  — A może tutaj , między zabawki ?  — Między zabawki .  — Doskonale !  — Stary Apisie ! — rzekł em mu dobrotliwie , a on spuścił głowę .  — Dobre matczysko ! — rzekł wreszcie z uznaniem .  — Ale ojciec to się na ciebie zawziął ?  — Gdzie tam !  to jest zacny stolarz , ale u nas to się tylko tak pisze .  — Ale matka nie przyjedzie ?  — Ha ! nie przyjedzie .  Ale to nic , mamy pieniądze .  — Wcale nie mamy , to są pieniądze Haneczki , ona schowała i ona znalazła .  Szczygieł serdecznie się ucieszył .  — To inna sprawa .  — Patrzcie , patrzcie !  — Czyje to dziecko ?  Cały ten dzień był jakiś bardzo szczęśliwy i uroczysty .  Około południa odwiedził nas ksiądz Łoś .  — Dziewczynka , — odrzekł Szczygieł , rumieniąc się .  — A wy skąd wzięli ście to cudo ?  Panie Szczygieł , czy to aby nie namalowane ?  — Będzie , jak Boga kocham , będzie , — krzyknął ten z mocą .  — Będzie ! — potwierdziła Haneczka , bo Szczygieł tak powiedział .  Ksiądz Łoś w ręce klasnął .  Posmutniał , wyrzekłszy to słowo i chwilę przemilczał , potem dodał cicho :  — Jakżeż wam się dzieje , moi kochani ?  — Wesoło . . . — rzekł Szczygieł .  — Wesoło — potwierdziła Haneczka .  — No to i dzięki Bogu , co , Haneczko , prawda ?  — Prawda .  — Sroga ! — potwierdził Szczygieł z całą powagą .  — Kto to taki ? — spytał em .  — Cóż my możemy ? — zapytał em nieśmiało .  Porozumiał em się oczyma ze Szczygł em i rzekł em :  — Z największą przyjemnością .  — Dobrze .  — Żal mi . . . — szepnął Szczygieł .  — Czego znów ?  — Tej panienki .  Ksiądz Łoś spojrzał na niego serdecznym wzrokiem i nic nie rzekł .  — I o nas ? — rzekł cicho ksiądz Łoś .  — Amen ! amen ! amen ! — szepnął ksiądz Łoś .  — Idź sam , — rzekł — ja tam jak psu piąta noga .  — Dobrze — odpowiedział em — obejrzę , co jest do obejrzenia , ty pilnuj Hanki .  — Co ci to pomoże , kiedy ci z gęby zaraz widać , żeś pismak ?  — Daj jej , Panie Boże , śmierć lekką i krótkie konanie . . .  — Oby to ksiądz w dobrą wypowiedział godzinę !  — Szczygieł niańczy córkę .  Pan Zabłocki uśmiechnął się dobrotliwie i rzekł :  — To Szczygieł ! — rzekł em , wskazując głową obraz .  — Boże mój ! — szepnął em .  — Dziwna rzecz , — szepnął ksiądz Łoś .  — Czy córka pańska nie ma przyjaciółek ?  Przecież w tym wieku . . .  serdecznie .  — Jak to uczynić ? — zapytał em .  — Ja proszę o życie dla mego dziecka , niech mi panowie pomogą z całego serca .  Podniosł em się z krzesła i przystąpiwszy blisko do Zabłockiego , rzekł em :  Zabłocki powstał również ; uścisnął mi rękę i rzekł :  — Niech Pan Bóg zapłaci .  Tak , niech Bóg zapłaci . . .  — Jak dobrze , że tu się palą świece .  — W tym domu niema lamp , — rzekł ksiądz Łoś , — nieprawdaż ?  — Bardzo będę wdzięczny .  — Moja córka . . .  — Wejdźmy ! — rzekł cicho pan Zabłocki .  Usłyszał em głos niski , altowy , przedziwnej piękności :  — Jak się dziewczynka miewa , dobrze , co ?  — Dobrze , — odrzekła swoim ślicznym niskim głosem .  — I nic nie boli ?  — Prawie nic .  Z kolei staruszek się stropił .  — Plotki robisz , dziewczyno niedobra .  — To nie ja opowiadał em , — mruknął wesoło ksiądz .  — Ciociu Isiu !  Kto to opowiadał ?  — Ot , doczekał em się ! — mruknął ksiądz .  Panna Zofja odpoczęła chwilę , potem , spojrzawszy mi w oczy , rzekła :  — Pan musi być bardzo , bardzo dobry . . .  Uśmiechnął em się sposobem cioci Isi .  — A sama czyta je w łóżku , — rzekł ksiądz Łoś , uśmiechnąwszy się .  — Niech pan wraca szybko .  — Dobrze , — odpowiedział em — teraz mi już czas .  Szczygieł nazwał starego Zabłockiego " masonem " i na to już nie było rady .  — Dlaczego mason ? — zapytał em .  — Bo on tak wygląda .  — A widział eś kiedy masona ?  — Nie widział em , ale on jest mason .  Ty się zresztą na tem nie rozumiesz .  — Ale ciebie uwielbia .  — Ja księdza po śmierci też tak machnę , daję słowo !  — Ja to naprawdę zrobię , ha !  ja na wiatr nie gadam .  Potem machnął ręką .  — Nie idź z nim , dziecko , — wołał ksiądz , — bo to warjat .  — Ja chcę jeść , — mówiła Haneczka .  — Nie potrzeba , ja mało jem .  — Jedz , jedz i niech ci będzie na zdrowie !  — Dzięki Bogu , znowu pogoda na parę dni .  Szczygieł wpadał w rozpacz .  — A widzisz ! — wołał ksiądz , uradowany ja dziecko .  Wtedy Szczygieł słabnął i mówił :  — Co to jest ?  — Begonja , — odpowiadała ślicznym swoim głosem panna Zofja ,  — Ja myślała m . . .  — Ale pewnie czegoś brakuje ?  — Gadaj pani zdrowa .  — Żeby zdrowa . . . — dodawała cicho panna Zofja .  Czoło wtedy ocierał zmęczony , zacny Szczygieł i dodawał zawsze niezmiennie :  — Zresztą głupstwa gadam , moje uszanowanie pani .  — Dobra baba — rzekł mi .  — Ożeń się , ona jeszcze dobrze wygląda .  — Łykowata , — odpowiedział , czyniąc dziwne ruchy rękoma — zjełczała .  — Z czego się robi słońce ?  — A dlaczego smutny ?  — Powiedział em ci , Hanuś , bo jest sam .  — A dlaczego sam ?  — Bo jest taki piękny , że drugiego takiego niema na świecie .  — On na mnie patrzy .  — Tak , dziecino , patrzy ,  — A co on mówi ?  Hania myślała długo , potem szepce :  — Powiedz mu , niech tu przyjdzie .  — Idzie właśnie .  — Jakto ?  już wiosna ? — zapytał .  — Jest już za miastem !  — Boże , Boże ! — szepnął stary mason .  Mniej więcej dosłownie powtórzyła dialog ciocia Isia .  Uczyniło mi się nijako .  — My nie , my się nie boimy wiosny dla siebie , ale boimy się jej dla Zosi .  — Nie rozumiem . . .  — Śmierć ? !  — Czemuż to ?  — Niech pani to weźmie , — rzekł em — to w istocie smutne kwiaty .  Dobra kobiecina wzięła je i z nabożnym lękiem wyniosła z pokoju .  Panna Zofja wiedziała już jednak o wiośnie .  Rzekła mi :  — Moje serce jest ciche .  — Serce pana mówi .  Mówi , a ja słyszę .  — Co mówi serce moje ?  Ona położyła rękę swoją na mojej i przymknęła oczy .  — Ręka moja drży , bo . . .  Głos jej , niski i przeczysty , brzmiał jak nabrzmiała śpiewem struna .  Ozwał się jej cichy głos :  — Boli ?  Mówię spokojnie , prosto i jasno , aby ś mnie pojęła .  — Ja wiem . . . wiem . . . od dawna .  — Po co pani tu siedzi ? — spytał em .  — Cicho , niech pani nie płacze , wszystko będzie dobrze .  Ciocia Isia mówiła szeptem , chlipiąc cicho śmiesznem , poczciwem łkaniem .  — Jak jest dzisiaj ?  — Mówiła tak ?  Ciocia Isia spojrzała na mnie uważnie i rzekła uroczyście :  A kiedy śmy wypili z oczu naszych wszystką słodycz duszy , zapytała mnie :  — Powiedz mi , co uczyniła wiosna ?  Wiosna się cieszy .  Chodzi po polu i sinieje  — A co czynią drzewa ?  — Szeleszczą o swojem szczęściu .  — A co czynią ludzie ?  — A oni ?  — Skądże wezmą radość ?  Miłość . . . — szepnęła jak echo .  — Jest we mnie ,  Mówił em :  — Pójdziemy przed siebie , wziąwszy się za ręce .  Idziesz ze mną ?  Idę z tobą .  — Słyszę ,  — Pójdziemy razem . . .  — Pragnę żyć , teraz pragnę żyć !  — Jestem z tobą .  — Jestem szczęśliwa .  — W oczach twoich jest radość , na ustach twoich drży słowo o szczęściu .  Pochylił em się nad jej dziecinną twarzą i ucałował em ją w usta .  — Szczygieł ! — zawołał em .  — Kto to ? — zapytał on cicho .  — Kto może być ?  ja jestem . . .  — Sam jesteś ?  Szewska pasja mnie porwała .  — Nie urządzaj kawałów , bo nie pora na to , otwieraj !  — Daj słowo , że jesteś sam .  — Daję słowo , że jestem sam .  — Obejrzyj się , czy nie ma kogo na schodach ?  — Nie ma nikogo .  — Dobrze obejrzał eś ?  — Doskonale , otwieraj drzwi .  — Wejdź prędko ! — szepnął .  — Pomóż zamknąć !  — Przestraszył eś mnie . . .  — Co się stało , gadajże już raz , kogo się boisz ?  Hania gdzie ?  — Tu , — rzekł , — w sypialni .  Niczego nie rozumiał em .  — Po co więzisz dziecko ?  Człowieku , opamiętaj się .  — Schował em . . . powiem , że niema . . . nikt nie znajdzie !  — Haneczki ?  — Kogo ? za co ?  Szczygieł dyszał ciężko i wreszcie rzekł :  — Coś się stało o czwartej godzinie ?  — Kto ?  — Zasielska .  — Aa ! — zdumiał em się i powstał em z krzesła Szczygieł powstał także .  — A widzisz , przestraszył eś się .  — Tak , tak .  I co ?  widziała was ?  Szczygieł chwycił mnie za obie ręce .  — Jak mówisz , — krzyknął , — nie odbierze ?  — Zobaczmy , co ona robi ? — szepnął em .  — Śpi — szepnął .  — Co robić , poradź na miłość boską , co robić ?  — Ale jutro może przyjść . . .  Szczygieł chwycił kurczowo za poręcz krzesła .  — Po co ? — zapytał .  — Jak to , po co ?  drogi mój , po dziecko .  — Eustachy , Eustachy . . . — rzekł em z cichym wyrzutem .  Miał łzy w oczach i był taki zbiedzony , jakby wstał po ciężkiej chorobie .  — Ja się nie mylę , to była ona .  — Mów , mów !  — Może do księdza , co ?  Szczygłowi rozjaśniła się nagle twarz .  — Prawda , do księdza , tak ! że też ja o tem nie pomyślał em .  — Tak , ale co potem ?  Ów jegomość rzekł :  — Czego pan ? — zapytał em .  Szczygieł jęknął i osunął się na krzesło .  — Precz , precz , bo ja ci , łotrze . . .  — Szczygieł ! — krzyknął em .  Coś szeptał , lecz nie mógł nic powiedzieć , bo łzy zalewały mu słowa .  Ktoś zapukał .  Na progu stanęła ciocia Isia .  Boże miłosierny !  Ona mówiła :  — Niech pan pójdzie ze mną . . . zaraz . . .  — Co się stało ?  — Nic , nic się nie stało , ale niech pan idzie .  — Czy panią przysyła panna Zofja .  — Nie , nie , to ja sama . . .  Niech pan zaraz idzie . . .  Chwycił em ją za rękę , tak silnie , że ból przemknął po jej twarzy .  — Gorzej ?  — To pan . . . to dobrze , tam jest lekarz .  — Woła pana . . .  Usłyszał em szept :  Czekała m na ciebie , aby cię . ujrzeć . . .  Widzę cię . . .  Ja dzisiaj umrę . . .  Mówiła :  Usłyszał em szept :  Uśmiechnął em się .  Bóg widział .  — Ona tak mówiła , Haneczka . . .  — I czuł em jak moje ciche , zbiedzone serce nagle rośnie , rośnie , rośnie ! . . .  KONIEC .  Sierpień , 1916 roku